CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư
__________________________________________________ ______________________________________
16/ Chấp Thật “Nhiễm Với Tịnh” Thành Bệnh:
Nhiễm với tịnh là pháp tương đối, vì có nhiễm mới có tịnh, kinh Lăng Già
nói: “Đại Huệ! Sanh diệt là thức, chẳng sanh diệt là trí, lại nữa đọa tướng, vô
tướng và hữu vô mỗi mỗi làm nhân với nhau là thức, siêu việt tướng hữu vô
là trí. Lại nữa, tướng vô ngại là trí, đủ thứ cảnh giới do tướng ngại trí là thức.
Lại nữa, ba việc căn, trần, thức hòa hợp sanh tướng phương tiện là thức,
chẳng có việc phương tiện của tướng tự tánh là trí. Lại nữa, đắc tướng là
thức, chẳng đắc tướng là trí”.
Theo lời kinh kể trên thì được rõ, vừa nói có tịnh thì phải có nhiễm, đồng
như sự sanh diệt, vì có sanh mới nói có diệt, nhiễm tịnh sanh diệt đều là tác
dụng của kiến, văn, giác, tri. Có một số người cho “chẳng khởi niệm là tịnh,
tức là Phật tánh, khởi niệm là nhiễm, tức là vọng tưởng” thế là sai lầm.
Chẳng khởi niệm là tịnh duyên của vô thỉ vô minh, chẳng phải Phật tánh,
Phật tánh bất cấu bất tịnh, bất tăng bất giảm, ấy là tuyệt đối, chẳng dính dáng
với nhiễm tịnh. Hám Sơn đại sư nói “nhiễm là thức, tịnh là trí”, ấy là sai
lầm. Kinh Pháp Bảo Đàn nói: “Tịnh chẳng hình tướng mà lại lập tướng tịnh,
nói là công phu, có kiến giải này tự chướng bản tánh, lại bị tịnh trói”.
Tăng hỏi Huệ Trung quốc sư: Tọa thiền khán tịnh là thế nào?
Sư nói: Bất cấu bất tịnh, đâu cần khởi tâm mà khán tướng tịnh!
17/ Chấp Thật “Như Như Bất Động Là Phật Tánh” Thành Bệnh:
Nói “như như bất động” là hình dung để diễn tả chơn như Phật tánh. Ý nói
chơn như Phật tánh vốn sẵn sàng, chẳng có thêm bớt, cũng chẳng động tịnh,
thêm bớt động tịnh là tác dụng của bộ não, chẳng dính với bản thể chơn như.
Có một số người tu hành, suốt ngày ngồi không như cây khô, miễn cưỡng đè
nén suy nghĩ cho dừng lại, giống như nước biển lóng lặng, cho làm như thế
tức là như như bất động của Phật tánh, ấy là sai lầm lớn. Suy nghĩ của con
người chẳng thể dừng nghỉ mãi mãi, muốn vĩnh viễn dừng nghỉ chỉ có người
chết mới làm được. Nếu người sống miễn cưỡng đè nén suy nghĩ, chỉ có thể
dừng lại trong vòng mấy mươi phút hoặc mấy tiếng, nhiều nữa là mấy ngày,
cuối cùng sẽ có một hôm tái khởi. Nếu cùng trong một ngày khi suy nghĩ
dừng là Phật, qua một hồi suy nghĩ khởi dậy lại thành chúng sanh, vậy trong
một ngày bỗng thành Phật bỗng thành chúng sanh, mỗi ngày đều ở trong
luân hồi, như thế làm Phật có lợi ích gì? Nếu người thật đã minh tâm kiến
tánh thì dẫu cho cầm dao ra trận vẫn là như như bất động.