CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA Nguyên Tác: Nguyệt Khê Thiền Sư

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Trước kia con ở Đại Triệt Đường trong chùa Kim Sơn, khi tĩnh
tọa dụng công, chẳng chấp có cũng chẳng chấp không; nếu chấp có Phật
tánh thì ngoài pháp sanh tâm, nếu chấp không có Phật tánh là phế bỏ nhân
quả, con có với không đều chẳng chấp, cũng chẳng dứt niệm, vậy hợp với
cách dụng công của Thiền tông chăng?

Sư nói: Ông chẳng chấp Có, Không là tác dụng suy nghĩ của kiến, văn, giác,
tri, với Phật tánh trọn chẳng dính dáng. Phật tánh là như như bất động, ông
phải buông bỏ cái niệm “chẳng chấp có chẳng chấp không” ấy, rồi đề thoại
đầu khởi nghi tình, khi công phu đến mức, hễ vô thỉ vô minh được phá tan,
liền thấy Phật tánh.
٭
Tăng hỏi: Lục Tổ nói chẳng suy nghĩ thiện ác thì có thể minh tâm kiến tánh,
con hiện nay chẳng suy nghĩ thiện ác, tại sao không được kiến tánh?

Sư nói: Lục Tổ nói “Chẳng suy nghĩ thiện ác, đang lúc ấy ai là Bản lai diện
mục của Thượng tọa Minh?” Ý của Lục Tổ là bảo ngay chỗ chẳng suy nghĩ
thiện ác ấy phát khởi nghi tình tham cứu thì được thấy bản lai diện mục. Ông
chỉ là chẳng suy nghĩ thiện ác, không có tham cứu thì đâu thể kiến tánh được!

93 Coi Nguon TT.jpg 94 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Có Cư sĩ hỏi: Phật tánh vô sanh, vậy Phật tánh từ chỗ nào đến? Nếu Phật
tánh từ vô sanh đến lúc đang dụng công, khởi niệm là sanh, niệm dứt rồi là
chẳng sanh, tức là Phật tánh vô sanh, dụng công như thế này hợp với cách tu
của Thiền tông chăng?

Sư nói: Phật tánh là như như bất động, bổn lai vô sanh nên vô diệt. Theo lời
giải thích của ông thì Phật tánh biến thành có sanh có diệt rồi, dụng công
như thế này giống như Lão Tử nói “Vạn vật sanh nơi hữu, hữu sanh nơi vô”,
ấy là luân hồi. Phật tánh là muốn siêu thoát luân hồi, đâu còn muốn chui vào
luân hồi như ông vậy! Dụng công như thế thành người Tiểu thừa, Nhị thừa,
nhà lý học, chẳng hợp với Thiền tông. Vô sanh của ông nói tức là hầm sâu
vô minh, ông hãy dùng niệm hướng vào chỗ vô sanh phát khởi nghi tình
nhìn thẳng đi, như ngọn dao đâm vào, phá tan vô thỉ vô minh, liền thấy Phật
tánh, tức là chứng Vô sanh Pháp nhẫn. Vô sanh Pháp nhẫn nghĩa là Phật
tánh chẳng sanh chẳng diệt, vạn tượng trang nghiêm, muôn đức tròn đầy, khi
ấy vũ trụ vạn vật tất cả đều biến thành Phật tánh.

Tăng hỏi: Lúc con ở Thiền đường chùa Cao Mân, một hôm đang tĩnh tọa,
thân tâm vọng niệm tạm dứt sạch, bỗng thấy một tia sáng màu trắng, đại
khái có hai phút mới tan mất. Lúc sau cách vách tường thấy vật, có một lần
qua sông bị trôi xa năm dặm gặp người cứu, chẳng bị chết chìm; có một lần
hai tay ôm cục đá sáu trăm cân chẳng thấy phí sức; có một lần tĩnh tọa nhập
định bảy ngày chẳng ăn uống; có một lần nhập định hai mươi mốt ngày
chẳng ăn cơm. Những cảnh giới kể trên có phải là thần với ngộ đạo chăng?

Sư hỏi: Nay ông cách tường còn thấy vật chăng? Còn có thể bảy ngày chẳng
ăn cơm và ôn lên cục đá sáu trăm cân được chăng?

Tăng nói: Hiên nay thì không thể được.

Sư nói: Tham thiền ngộ đạo là muốn minh tâm kiến tánh, liễu thoát sanh tử.
Trong Phật tánh vốn sẵn đủ ngũ nhãn, lục thông, chẳng cần cầu bên ngoài;
nếu người đã kiến tánh thì đi, đứng, nằm, ngồi, mặc áo, ăn cơm, cuộc sống
hằng ngày đều ở trong định. Thuở xưa ngoại đạo có một phương pháp bí
truyền, mỗi ngày uống một tách mật ong hoặc nước muối, có thể luôn bảy
ngày chẳng ăn cơm. Ông là Phật tử, sao lại học ngoại đạo tà ma! Nay ông
đem tư tưởng cảnh giới ngoại đạo đã kể trên đều quăng hết xuống biển, trở
lại dụng công tham cứu, khi thân tâm diệt chớ nên dứt hẳn tư tưởng tham
cứu, cần phải tham mãi, khi cơ duyên đến, “ồ” lên một tiếng thì vô thỉ vô
minh phá tan, liền được kiến tánh. Phật tánh là đại định, đâu có xuất nhập!
Tăng nghe Sư nói, cảm kích rơi lệ, lễ tạ rồi ra đi.

95 Coi Nguon TT.jpg 96 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Khi con dụng công, quán xét thế giới thân tâm đều là giả là không,
con lìa không với giả, đem tâm niệm ngưng nơi chính giữa của không với
giả, dụng công như thế này hợp với pháp tu của Thiền tông không?

Sư nói: Dụng công như thế chẳng hợp cách tu của Thiền tông, giữa không
với giả là tương đối, Phật tánh là tuyệt đối. Ông đem tâm niệm ngưng nơi
khoảng giữa, khoảng giữa chẳng phải Phật tánh. Ông hãy đem tâm niệm
ngưng nơi khoảng giữa này nhìn thẳng vào hầm sâu vô minh (tức là khởi
nghi tình), khi vô minh tan rã mới được thấy Phật tánh, ấy mới là phương
pháp dụng công của Thiền tông

97 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Cư sĩ hỏi: Xưa nay con tu Duy Thức Quán, theo Duy Thức, trí với thức chứa
trong thức thứ tám, nay con dùng đậu trắng dụ cho trí, đậu đen dụ cho thức.
Sức trí mạnh thì thức biến thành trí, sức của thức mạnh thì trí biến thành
thức, đậu trắng nhiều hơn đậu đen tức là sức trí mạnh hơn, đậu đen nhiều
hơn đậu trắng tức là sức của thức mạnh hơn, trí huân thức, thức huân trí,
dụng công nhiều thì đậu trắng nhiều hơn đậu đen, dụng công ít thì đậu đen
trở lại nhiều hơn đậu trắng, vậy hợp với cách tu của Thiền tông chăng?

Sư nói: Ông dụng công như thế vĩnh viễn chẳng thể kiến tánh. Chủng tử của
trí với thức chứa trong thức thứ tám là đã sẵn đủ từ vô lượng kiếp, dẫu cho
ông đem tất cả thức biến thành trí, cái trí này chẳng phải Phật tánh, Phật tánh
là trí thể của pháp giới, chẳng có biến đổi, chẳng thọ huân nhiễm. Ông đã
phát tâm học Phật, mục đích là muốn liễu thoát sanh tử, phải thấy trí thể của
pháp giới mới là cứu cánh. Trí thể của pháp giới tức là Phật tánh, Thiền tông
gọi là Bản lai diện mục, ông nên dùng Tiền ngũ thức chuyển thức thứ sáu,
thức thứ sáu chuyển thức thứ bảy, thức thứ bảy chuyển thức thứ tám, thức
thứ tám chuyển Bạch tịnh thức (Hầm sâu vô minh), khi “ồ” lên một tiếng,
Bạch tịnh thức tan rã, bèn thấy trí thể của pháp giới. Diệu dụng của trí thể
pháp giới hiện ra thì thức thứ tám chuyển thành Đại viên cảnh trí, thức thứ
bảy chuyển thành Bình đẳng tánh trí, thức thứ sáu chuyển thành Diệu quan
sát trí, Tiền ngũ thức chuyển thành Thành sở tác trí, như thế mới vĩnh viễn là
Trí, chẳng thể trở lại làm Thức. Dụng công như thế này mới hợp với chánh pháp,
theo cách tu của ông bỗng trí, bỗng thức, trở đi trở lại thì khi nào mới xong!

98 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Ý nghĩa chữ Phật là giác, chỉ cần trong tâm luôn luôn giác ngộ
chẳng mê tức là minh tâm kiến tánh, như thế hợp với cách dụng công của
Thiền tông chăng?

Sư nói: Ý nghĩa chữ Phật là Đại giác, là cái giác tuyệt đối, tìm sự mê ngộ
trọn bất khả đắc. Cái giác của ông nói là cái giác của kiến, văn, giác, tri, là
tác dụng của bộ não, thuộc về tương đối. Ông luôn luôn muốn giác là dùng
bộ não để làm việc, dụng công như thế vĩnh viễn chẳng được kiến tánh. Ông
nên dùng cái tư tưởng giác chiếu ấy nhìn thẳng vào hầm sâu vô minh, khi vô
minh tan rã, liền thấy Phật tánh. Sau khi kiến tánh, giác và mê trong bộ não
đều biến thành Phật tánh. Nên Duy Ma cật nói: “Pháp lìa kiến, văn, giác, tri;
nếu hành theo kiến, văn, giác, tri thì chẳng phải cầu pháp”.
٭
Tăng hỏi: Cách con dụng công, đi, đứng, nằm, ngồi, tất cả cuộc sống tiếp
xúc hàng ngày đều chẳng chấp trước; ví như ăn cơm chẳng chấp trước ăn
cơm, mặc áo chẳng chấp trước mặc áo, nói chuyện chẳng chấp trước nói
chuyện, tất cả tiếp xúc chẳng chấp trước tiếp xúc, như thế thì được đại giải
thoát đúng như phá chấp trước của Phật nói. Vậy cái chẳng chấp trước của
con phải minh tâm kiến tánh chăng? Hợp với lý Thiền tông chăng?

Sư nói: Phật nói phá chấp trước là phá chấp trước “có tu Tứ Đế” của Tiểu
thừa, ấy là hóa thành chẳng phải bửu sở, khích lệ họ tu Nhị thừa; Phật lại
phá Nhị thừa chớ nên chấp trước Thập Nhị Nhân Duyên, lọt vào Không
chấp, ấy chỉ là phương tiện tạm thời, chưa thể kiến tánh, cần tu Lục Độ của
Đại thừa mới được kiến tánh. Cái phá chấp trước của Phật là bảo Tiểu thừa,
Nhị thừa chớ chấp trước ngã chấp, pháp chấp, không chấp, chẳng phải muốn
họ giữ cái “không chấp trước” ở trong bộ não. Cái chẳng chấp trước của ông
tức là chấp trước, nếu chẳng chẳng chấp trước phân biệt, làm sao nhận được
mặc áo nói chuyện, ăn cơm? Nói tóm lại, cái chẳng chấp trước của ông đều
là tác dụng của kiến, văn, giác, tri, thật ra đối với bản thể của Phật tánh,
phàm sanh, tử, hữu, vô... mỗi mỗi danh tướng đều chẳng có chỗ nương tựa,
như thế mới là chơn thật chẳng chấp trước. Huỳnh Bá thiền sư nói: “Suốt
ngày ăn cơm chưa từng ăn một hạt gạo, suốt ngày mặc áo chưa từng mặc
một sợi chỉ, suốt ngày đi đường chưa từng dẫm nửa tấc đất”, như thế này
mới có thể nói: “Được đại giải thoát”. Sau khi kiến tánh thì tất cả tư tưởng
chấp trước hay chẳng chấp trước đều biến thành Phật tánh, đi, đứng, nằm,
ngồi đều là diệu dụng của Phật tánh, khi ấy chẳng cần ông nghĩ đến chẳng
chấp trước, nó tự nhiên chẳng chấp trước. Bản thể Phật tánh mới là thật
chẳng chấp trước, theo kiến, văn, giác, tri thì phải có chấp trước. Nay ông
nên đem cái niệm chẳng chấp trước ấy đề thoại đầu khởi nghi tình, nhìn
thẳng chỗ đen tối mịt mù là cái gì, đi, đứng, nằm, ngồi chớ nên gián đoạn, cơ
duyên thuần thục “ồ” lên một tiếng, hầm sâu đen tối phá tan, liền thấy bổn
lai Phật tánh, tức là được giải thoát và chẳng chấp trước rồi.

99 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Con dụng công tham thiền luôn luôn chẳng lìa cái này, “cái này”
tức là thoại đầu, như tham niệm Phật là ai, đi, đứng, nằm, ngồi suốt ngày
cũng chẳng lìa câu “niệm Phật là ai?” này, tại sao dụng công nhiều năm mà
chẳng minh tâm kiến tánh?

Sư nói: Ông dụng công như thế là niệm thoại đầu, chẳng phải tham thoại
đầu, tham thoại đầu phải hướng vào nội tâm tham cứu, tức là khởi nghi tình,
đâu phải dùng miệng niệm mà được kiến tánh, Phật tánh vốn là Phật, Phật
chẳng niệm Phật, nay ông nên dùng cái tư tưởng niệm thoại đầu này hướngvào
chỗ Phật chẳng niệm Phật nhìn thẳng đi, xem coi là cái gì, đi, đứng,nằm, ngồi
chớ nên gián đoạn, một hôm hầm sâu vô minh bị phá tan, liền được kiến tánh

100 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Con tham thiền dụng công “Muôn pháp về một, một về chỗ nào?”
Đem muôn niệm gom thành một niệm, một niệm này rõ ràng tinh minh, vậy
phải là kiến tánh chăng?

Sư nói: Muôn niệm từ kiến, văn, giác, tri sanh khởi, ông đem muôn niệm
gom thành một niệm, một niệm này cũng là kiến, văn, giác, tri, với Phật tánh
trọn chẳng dính dáng, ông nên dùng cái niệm “muôn pháp về một” nhìn coi
một về chỗ nào? Chớ nên gián đoạn, hễ cơ duyên đến thì hầm sâu vô minh
tan rã, liền thấy Phật tánh. Khi kiến tánh rồi, như người uống nước, lạnh
nóng tự biết, chẳng cần hỏi người.

101 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Con dụng công tham câu thoại đầu “Giảng kinh là ai?” Con cho rằng giảng kinh thuyết pháp là dùng vọng niệm của lục căn mà giảng, nghe
cũng dùng vọng niệm của lục căn mà nghe, nếu đem lục căn đoạn dứt thì giảng
chẳng thể giảng, nghe chẳng thể nghe. Vậy là minh tâm kiến tánh chăng?

Sư nói: Lục căn có hai cái dụng là kiến, văn, giác, tri, lục căn không nên
đoạn dứt, nếu minh tâm kiến tánh thì lục căn biến thành Ứng thân. Nay ông
chớ nên đoạn dứt lục căn, phải đem cái niệm đoạn dứt lục căn ấy dùng để
tham cứu Bổn lai diện mục, Phật tánh vốn không có lục căn, nên chẳng cần
dứt nó, dụng công như thế mới hợp với cách tu của Thiền tông. Theo cách tu
của ông là phương pháp Tiểu thừa, chẳng được cứu cánh

102 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Con tham câu thoại đầu là “Trước khi cha mẹ chưa sanh, thế nào Bổn lai diện mục?” Con cho là trước khi cha mẹ chưa sanh là thanh thanh
tịnh tịnh, vì có vọng niệm mới đến đầu thai, nếu dứt hết vọng niệm thì được
khôi phục cái thanh tịnh của bổn lai diện mục kia, như vậy có hợp với lý của
Thiền tông chăng?

Sư nói: Trước khi cha mẹ chưa sanh chẳng phải bổn lai diện mục, ấy là thân
Trung ấm, một niệm bất giác mới đến đầu thai; nếu đầu thai là bổn lai diện
mục thì Phật tánh cũng là luân hồi, chẳng phải cứu cánh. Nay ông dứt hết
vọng niệm, đến cảnh giới thanh thanh tịnh tịnh (vô thỉ vô minh), cần phải
khởi nghi tình nhìn thẳng cảnh giới này, nhìn đến sơn cùng thủy tận, hầm
sâu vô minh phá tan, tức là bản lai diện mục. Bản lai diện mục chẳng khởi
vọng niệm, vọng niệm từ kiến, văn, giác, tri đã biến thành Bản lai diện mục
rồi, vậy mới được gọi là minh tâm kiến tánh.

103 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Con dụng công theo kinh Đại Bát Nhã, trong Kinh nói: “Kiến vô
sở kiến tức chơn kiến, tri vô sở tri tức chơn tri, tất cả trí huệ trong sạch,
chẳng hai chẳng khác, chẳng phân biệt hai và chẳng hai, cũng chẳng đoạn
diệt”. Con dụng công như thế. Lúc đi, đứng, nằm, ngồi, tất cả tiếp xúc, lúc
thấy chẳng phân biệt sở thấy, lúc biết chẳng phân biệt tâm biết, tư tưởng
chẳng cần dứt sạch, chỉ cần không phân biệt, vậy phải là minh tâm kiến tánh
chăng? Hợp với lý Thiền tông chăng?

Sư nói: Ông thật quá ngu dại, mấy lời này trong kinh Bát Nhã là lời của
người đã kiến tánh, lời ấy phát huy từ trong trí huệ Bát nhã, nói “Kiến vô sở
kiến tức chơn kiến” là thấy vũ trụ vạn vật đều là Phật tánh, khi đã kiến tánh,
khởi tâm động niệm, suy nghĩ đều là Phật tánh. “Tất cả trí huệ trong sạch,
chẳng hai chẳng khác, chẳng phân biệt hai và chẳng hai, cũng chẳng đoạn
diệt” là nói khi kiến tánh rồi, khởi tâm động niệm đều chẳng lìa Phật tánh,
tất cả chẳng hai chẳng khác chẳng đoạn, những lời này là người đã kiến tánh
mới được nói vậy. Ý Kinh nói vũ trụ vạn vật đều là trí huệ, khởi tâm động
niệm đều là trí huệ, trong Kinh nói: “Tất cả sắc vô biên, nên bát nhã cũng vô
biên”, Bát nhã dịch là trí huệ, cách dụng công của ông phân biệt và chẳng
phân biệt đều là tác dụng của kiến, văn, giác, tri, với Phật tánh chẳng dính
dáng. Nếu thật chẳng phân biệt, đâu biết mặc áo ăn cơm. Dụng công như
ông muôn kiếp chẳng thể kiến tánh. Ông nên đem cái niệm chẳng phân biệt
ấy sửa lại là “đời này quyết định phải thấy Bát nhã Phật tánh” rồi khởi nghi
tình nhìn thẳng đi, khi nhân duyên đến, hầm sâu vô minh phá tan thì được
thấy Bát nhã của Phật tánh, rồi mới thấu rõ cái lý “Kiến vô sở kiến tức chơn
kiến, tri vô sở tri tức chơn tri” vậy.

104 Coi Nguon TT.jpg