CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA Nguyên Tác: Nguyệt Khê Thiền Sư

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________


35/ Tham Thiền Lầm Nhận “Chăn Trâu” Là Dụng Công:

“Chăn trâu” là sau khi đã kiến tánh dùng để tẩy trừ tập khí, điều chỉnh tánh
tình, chẳng phải là tu hành. Bởi khi đã kiến tánh, nhất ngộ vĩnh ngộ, chẳng
cần tu nữa, nhưng vẫn còn tập khí chưa dứt sạch, nên cần phải điều chỉnh lại.
Qui Sơn hòa thượng nói: “Các ngươi nếu đã hoát nhiên thông suốt thì tu với
chẳng tu là lời hai đầu, chỉ cần trừ bỏ tập khí gọi là tu”.

Xưa kia trong hội Qui Sơn có Đại An thiền sư nói: “Ta ở Qui Sơn 30 năm,
ăn cơm Qui Sơn, ỉa cứt Qui Sơn, mà chẳng học thiền Qui Sơn, chỉ chăn một
con trâu, nếu lạc đường vào đám cỏ liền kéo ra, nếu phạm lúa mạ của người
liền lấy roi điều phục, như thế lâu ngày, nay biến thành con lộ địa bạch ngưu
(Chơn như Phật tánh), thường ở trước mắt, suốt ngày luôn luôn hiển lộ rõ
ràng (Phật tánh hiện hành), đuổi cũng chẳng đi”. Phổ Minh Thiền Sư Mục
Ngưu Đồ, lấy vọng niệm dụ con trâu, Phật tánh dụ cho người chăn trâu,
vọng niệm khởi như con trâu chạy bậy, đem vọng niệm sửa thành chánh
niệm, như cỡi trâu về nhà, nói trở về bản nguyên, ấy là sai lầm. Con trâu dụ
cho vọng niệm thì không sai, người chăn trâu dụ cho Phật tánh thì sai, người
chăn trâu nên dụ cho kiến, văn, giác, tri, chẳng phải Phật tánh, Phật tánh
chẳng khởi vọng niệm.

----------

36/ Tham Thiền Lầm Nhận Tệ Đoan Của Thiền Là Dụng Công:

Cổ Đức có luận về tệ đoan của thiền rằng: “Từ đời Tống đến nay, tệ đoan
của thiền đặc biệt nhiều, nay thử đề ra có loại gọi là xướng họa tọa thiền,
công án tọa thiền, niệm Phật tọa thiền, ông địa tọa thiền, điều phục tọa thiền...”

Nói xướng họa tọa thiền là: người thầy lấy một câu thoại đầu truyền thọ cho
người học, người học vừa ngồi vừa xướng, ví như truyền cho một chữ vô
của Triệu Châu, thì tất cả chúng người học cũng xướng lên “vô, vô, vô, vô,
vô...”, giống con tú hú kêu mưa vậy. Nếu truyền cho núi tu di của Vân Môn,
thì bọn chúng cùng nhau xướng lên “núi tu di, núi tu di...”, giống như con
ve kêu. Nếu như thế được khai ngộ thì con tu hú với con ve cũng được khai ngộ.

Còn công án tọa thiền thì người thầy truyền cho một công án, bảo người học
làm công phu, làm rồi lại đến trình thầy, thuật lại cảnh giới của mình thấy,
nếu hợp với ý thầy thì được ấn khả chứng minh, rồi truyền cho một công án
khác. Từ công án này qua công án kia, gọi là “Thấu công án”, ngoài ra còn
bày đặt việc kỳ dị, dùng lời nói tỏ vẻ quái lạ, như trong mộng nói mơ, chẳng
biết hổ thẹn, cũng như con khỉ vượn chụp trăng nước. Nếu làm như thế mà
đắc đạo thì con khỉ vượn cũng đắc đạo.

Còn niệm Phật tọa thiền thì người thầy xưa nay thật chẳng tham thiền, lại
chưa hiểu Phật pháp, nhờ có phước si được làm trụ trì; hoặc thầy có theo qui
tắc ngồi thiền mà chưa dạy bảo người học một việc gì, chỉ thỉnh Di Đà,
Quan Âm, Văn Thù, Di Lặc, chư Phật, chư Bồ tát để làm bản tôn, ngồi im
niệm danh hiệu hoặc niệm chú nói nhờ tha lực, kiếp này ngộ đạo, kiếp sau
sanh Tịnh độ, tự lầm và dạy người, chùm đầu mà ngồi, giống như con sứa
nhờ mắt tôm để tìm món ăn. Nếu làm như thế mà được ngộ thì người đá,
người gỗ, ông Địa cũng phải đại ngộ.

Còn nói điều phục tọa thiền, ví như ngựa rừng gắn yên; rắn rừng vào ống tre,
chỉ biết giữ theo lời dạy của thầy, dùng công phu tọa thiền để hàng phục
phiền não vọng tưởng. Nếu làm như thế mà khai ngộ thì ngựa rừng, rắn rừng
cũng phải khai ngộ.

Những tệ đoan của loại thiền này hiện nay vẫn còn giữ trong tùng lâm, như
niệm thoại đầu, đả ngạ thất (ngồi luôn bày ngày đêm nhịn đói), bất đảo
đơn... Thậm chí có người đặt ra thần thoại, nói là mười ngày, tám ngày
chẳng ăn, thì được nhìn thấu qua vách tường mà thấy sự vật bên ngoài thấy
thần thấy ma... Sự bày đặt ma quái ngày càng tăng thêm để làm hại cho
người học

75 Coi Nguon TT.jpg 76 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________


37/ Lầm Nhận “Một Đường Hướng Thượng, Ngàn Thánh Chẳng Truyền” Là Pháp Môn Để Dụng Công:

Người xưa nói: “Một đường hướng thượng, ngàn Thánh chẳng truyền”, ý là
phàm nói được, truyền được thì chẳng phải chơn như, chơn như Phật tánh
phải tự chứng lấy, chẳng thể nói cho người. Nay người ta hiểu lầm rằng pháp
tham thiền chẳng thể truyền thọ, chỉ có thể tự mình đi tìm tòi, ấy là sai lầm
lớn. Phật tánh dù chẳng thể ngôn truyền, nhưng pháp dụng công tham thiền
thì do ngàn Thánh sở truyền, Phật Phật tự tay thân thọ nhau. Thế Tôn thuyết
pháp 49 năm, hoặc quyền hoặc thật, hoặc đốn hoặc tiệm, đời đời kế thừa
nhau, Thánh Thánh nối tiếp nhau, Tổ sư hét, gậy, chửi mắng, dựng phất trần,
giơ cây chỉa đều là thân thiết bảo cho người, nhưng phải xem người ấy có
thể thừa đương hay không, chớ đâu phải chẳng truyền!

----------

38/ Lầm Nhận “Dẫu Cho Biển Xanh Biến Thành Ruộng Dâu Cũng
Chẳng Vì Ông Nói Trắng Ra” Là Pháp Môn Dụng Công:

Người xưa nói: “Dẫu cho biển xanh biến thành ruộng dâu cũng chẳng vì ông
nói trắng ra”, ý nói Phật tánh chơn như chỉ có thể tự chứng ngộ, chẳng thể
dùng ngôn ngữ nói cho người biết.

Xưa khi khi Hương Nghiêm chưa ngộ, cứ xin Qui Sơn nói trắng ra, Qui Sơn
nói: “Ta nói là của ta, chẳng dính dáng với ngươi”, sau ở Nam Dương đang
cuốc đất quăng miếng ngói trúng nhầm cây tre phát ra tiếng, mới phát minh
Tâm địa. Còn Phái Nguyên Phù thượng tọa giảng kinh Niết Bàn, tỏ bày diệu
lý của Pháp thân, có thiền khách nghe xong nói: “Ông dù giảng hay, nhưng
thật thì chẳng biết”. Bèn ngưng giảng, tham cứu, nửa đêm nghe tiếng trống
mới ngộ Pháp thân. Người đời nay hiểu lầm ý chỉ rằng “Dẫu cho biển xanh
biến thành ruộng dâu, cũng chẳng vì ông nói trắng ra” là sự bí mật truyền
thọ của tông môn, chẳng thể dạy người, ấy là sai lầm lớn. Há chẳng nghe
Lục Tổ nói: “Ngươi nếu phản chiếu, mật ở bên ngươi” sao!

77 Coi Nguon TT.jpg 78 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________


39/ Hiểu Lầm “Tâm Tịnh Thì Độ Tự Tịnh” Thành Bệnh:

“Tâm tịnh thì độ tự tịnh” là nói sau khi minh tâm kiến tánh, tất cả đều biến
thành Phật tánh, trong Phật tánh chẳng cấu chẳng tịnh, nên uế độ tức là Tịnh
độ. Người đời nay hiểu lầm ý này, nói đem ác niệm sửa lại thành thiện niệm,
đem nhiễm duyên biến thành tịnh duyên, trong tâm trong sạch tự nhiên thế
giới trong sạch gọi là tâm tịnh thì độ tự tịnh, ấy là sai lầm lớn.
Tâm niệm biến đổi vô thường, khởi diệt chẳng định, nếu trong tâm trong
sạch một hồi thì là Tịnh độ, vọng niệm sanh khởi một hồi lại biến thành uế
độ, như thế sáng tịnh, chiều uế, ngày thiện đêm ác, thay phiên tuần hoàn khi
nào mới hết? Kỳ thật tâm tịnh tâm nhiễm là tác dụng của bộ não, chẳng liên
quan đến Tịnh độ, nếu là Tịnh độ chơn chánh thì chẳng biến chẳng đổi,
chẳng cấu chẳng tịnh, tức Thường Tịch Quang Tịnh Độ, cũng là Pháp thân
của chư Phật. Nếu được đốn ngộ chơn như ngay đó liền sanh Thường Tịch
Quang Tịnh Độ, với chư Phật cùng một Pháp thân thì vĩnh viễn siêu thoát
sanh tử luân hồi, khi ấy tìm tâm tìm độ bất khả đắc, còn gì để nói tịnh hay uế ư!

----------

40/ Lầm Nhận “Chẳng Sợ Vọng Khởi, Chỉ E Giác Chậm” Là Pháp Dụng Công:

Có người thường cho “Chẳng sợ vọng khởi, chỉ e giác chậm” là phương
pháp tu hành, ấy là sai lầm. Nếu khởi giác niệm để phá vọng niệm thì giác
đồng như vọng, cũng là nhất niệm vô minh. Huỳnh Bá thiền sư nói: “Nay
khi ngươi giác biết vọng khởi, giác chính là Phật, nếu vốn chẳng vọng niệm
thì cũng chẳng có. Tại sao? Vì ngươi khởi tâm chấp Phật mới nói có Phật
tánh để thành, chấp chúng sanh mới nói có chúng sanh để độ, phàm khởi tâm
động niệm đều là chỗ kiến chấp của ngươi, nếu không có tất cả kiến chấp thì
Phật đâu có xứ sở! Cũng như Văn Thù vừa khởi kiến chấp có Phật liền bị
đày nơi núi Nhị Thiết vi, cho nên nói “Chẳng sợ vọng khởi, chỉ e giác
chậm!” Bổn lai chẳng vọng, nói chi là giác? Nếu lấy giác bỏ vọng, giác cũng thành vọng.

Kinh Viên Giác nói: “Tất cả thế giới, thủy, chung, sanh, diệt, trước, sau, có,
không, tụ, tán, khởi, dừng, niệm niệm tương tục, tuần hoàn xoay chuyển, đủ
thứ thủ xả đều là luân hồi, nếu chưa ra khỏi luân hồi mà phân biệt Viên giác,
thì tánh Viên giác kia cũng đồng như luân hồi, vậy muốn khỏi bị luân hồi thì
chẳng có chỗ đúng”.

79 Coi Nguon TT.jpg 80 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________


41/ Lầm Nhận “Gót Chân Chấm Đất” Là Pháp Dụng Công:

“Gót chân chấm đất” là lời nói sau khi đã ngộ, người đã minh tâm kiến tánh,
siêu xuất sanh tử luân hồi, đạt đến bản thể tuyệt đối thì việc lớn đã xong, gọi là
gót chân chấm đất. Nay có người hiểu lầm ý này, cho là làm một ôngTăng chơn
thật, siêng năng tu hành, bước chân vững vàng tức "gót chân chấm đất" ấy là sai.

----------

42/ Dụng Công Lầm Nhận “Vô Tâm Là Đạo”:

Huỳnh Bá thiền sư nói: “Tức tâm là Phật, vô tâm là đạo”, Tổ sư nói: “Phật
thuyết tất cả pháp, vì trừ tất cả tâm, ta chẳng tất cả tâm, đâu cần tất cả pháp”,
đây là lời sau khi đã ngộ, ý nói Phật phương tiện thuyết pháp độ người tam
thừa, người thượng thượng căn tự minh tâm địa, tự thấy bản tánh thì đâu cần
tất cả pháp. Ý chỉ đồng với kinh Kim Cang nói: “Biết ta thuyết pháp ví như
chiếc bè qua sông, đến bờ thì phải bỏ bè, vậy pháp còn phải bỏ, huống là phi
pháp!” với kinh Viên Giác nói: “Tất cả chúng sanh tu tập tâm này nếu được
thành tựu, mới biết ngay đó chẳng tu cũng chẳng thành tựu”. “Ngay nơi
chứng ngộ chẳng năng chẳng sở, rốt cuộc chẳng chứng, cũng chẳng kẻ
chứng” chính là đồng nhau. Mà người đời sau hiểu lầm ý này, cho là đem
vọng tâm dừng nghĩ tư tưởng dứt sạch tức là vô tâm, tức là ngộ đạo, ấy là sai
lầm lớn. Vọng tâm là nhất niệm vô minh, nhất niệm vô minh dừng nghỉ tức
là cảnh giới đen tối của vô thỉ vô minh, cảnh giới này chưa phá tan thì chưa thể
thấy Phật tánh, chẳng phải ngộ đạo. Nên người xưa nói: “Chớ cho vô tâm tức
là đạo, vô tâm còn cách núi muôn trùng”, chính là chỉ ngay thứ hiểu lầm này.

81 Coi Nguon TT.jpg 82 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________


43/ Dụng Công Lầm Nhận “Bình Thường Tâm Là Đạo”:

Triệu Châu hỏi Nam Tuyền: Thế nào là đạo?
Tuyền nói: Bình thường tâm là đạo.
Châu nói: Có xu hướng chăng?
Tuyền nói: Tính hướng thì sai.
Châu nói: Chẳng tính sao biết là đạo?
Tuyền nói: Đạo chẳng thuộc biết, chẳng thuộc không biết; biết là vọng giác,
không biết là vô ký. Nếu chơn đạt đến cái đạo “chẳng tính” thì giống như
không, mênh mông trống rỗng, đâu có thể cưỡng cho là đúng sai ư!
Châu ngay đó đại ngộ.

Lời “Bình thường tâm là đạo” của Nam Tuyền, ý nói sau khi kiến tánh, khởi
niệm động niệm đều là Phật tánh, đứng, nằm, ngồi, mặc áo, ăn cơm, cuộc
sống hằng ngày đều là chơn như, ấy là cảnh giới sau khi chứng ngộ. Nay
người ta hiểu lầm câu “Bình thường tâm là đạo” tức là bình bình thường
thường để qua ngày, bình bình thường thường làm một người tốt, chẳng làm
thiện, chẳng tạo tác, mặc kệ tùy duyên uổng qua một đời tức là ngộ đạo, như vậy
khác chi người lời biếng, ăn no suốt ngày chẳng làm việc gì! Thật đáng thương xót!

----------

44/ Dụng Công Lầm Nhận “Trực Tâm Là Đạo Tràng”:

Kinh Duy Ma cật nói: “Trực tâm là đạo tràng”, ý nói sau khi kiến tánh, khởi
tâm động niệm đều là Phật tánh hiện hành, chỉ một tâm ngay thẳng chẳng
biến đổi. Kinh Pháp Bảo Đàn nói: “Nếu trong tất cả nơi, đi, đứng, nằm, ngồi,
chỉ một tâm ngay thẳng, là đạo tràng chẳng động, là Tịnh độ chơn thật, gọi
là Nhất hạnh tam muội”. Người đời sau hiểu lầm cho con người chỉ cần ngay
thẳng tức là ngộ đạo, ấy là sai lầm.

83 Coi Nguon TT.jpg 84 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________


45/ Dụng Công Lầm Nhận “Đầu Sào Trăm Thước”:

Trường Sa Sầm thiền sư dẫn dụ lời Cổ Đức rằng: “Người trụ nơi đầu sao
trăm thước, mặc dù đắc nhập chưa phải chơn, đầu sào trăm thước cần tiến
tới, mười phương thế giới hiện toàn thân”. Đây là lời khẩn yếu của sự dụng
công để khuyên bảo người hậu học, đầu sào trăm thước là dụ cho quá trình
dụng công của người tu hành, được leo tới đầu sao trăm thước công phu đã
khá rồi, hễ lên nữa tức là hư không, là việc rất khó tiến lên, nếu được tiến
thêm một bước thì ngay đó kiến tánh thành Phật mà chứng đắc Pháp thân,
nên nói “Đầu sào trăm thước cần tiến tới, mười phương thế giới hiện toàn thân”.

Chỗ đầu sào này dụ cho cảnh giới vô thỉ vô minh, người dụng công đến nơi
cảnh giới trống rỗng đen tối chẳng có gì cả, tức là đầu sào trăm thước, cũng
là vô thỉ vô minh, chớ nên lầm nhận cho cảnh giới này là Chơn như Phật
tánh, đến đây cần phải tiến lên để phá tan vô thỉ vô minh mới được kiến tánh
thành Phật. Nay có người hiểu lầm cho dứt trừ vọng niệm là đến đầu sào
trăm thước, rồi luôn cả cái niệm dứt trừ cũng tiêu sạch tức là “Đầu sào trăm
thước cần tiến tới” ấy là sai.

----------

46/ Hiểu Lầm “Bất Nhị Pháp Môn” Thành Bệnh:

“Pháp môn bất nhị” là nói Phật tánh tuyệt đối, chẳng có năng sở đối đãi là
bất nhị, xưa kia trong hội Tỳ Da, Văn Thù Bồ tát để ý chỉ bất nhị, khi ấy sở
thuyết của ba mươi hai vị Hiền triết đều sai, chỉ có Duy Ma Cật im lặng
chẳng nói, Văn Thù Bồ tát khen rằng: “Lành thay! Lành thay! Đến chỗ
chẳng có văn tự lời nói mới thật là nhập pháp môn bất nhị”. Nên biết tuyệt
đối của Phật tánh chẳng phải văn tự lời nói có thể đến, nên nói ngôn ngữ đạo
đoạn, tâm hành xứ diệt. Hiện nay các chùa chiền, trên cửa thường để bốn
chữ “Bất Nhị Pháp Môn”, bắt chước nhau từ lâu, Kinh nói: “Vô môn là pháp
môn”, thì cửa chùa làm sao so bằng được!

85 Coi Nguon TT.jpg 86 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________


47/ Lầm Nhận “Tọa Vong” (Ngồi Quên)
Trong Đại Tông Sư Thiên Của Trang Tử Là Phật Pháp:

Nhan Hồi nói: Hồi được ích rồi!
Khổng Tử hỏi: Là thế nào?
Hồi nói: Hồi đã quên nhân nghĩa rồi.
Khổng Tử nói: Được, nhưng còn chưa.
Hôm khác Hồi lại trình: Hồi được ích rồi.
Khổng Tử nói: Là thế nào?
Hồi nói: Đã quên lễ nhạc rồi.
Khổng Tử nói: , Được rồi, nhưng còn chưa.
Hôm khác lại trình rằng: Hồi được ích rồi.
Khổng Tử hỏi: Là thế nào?
Hồi nói: Hồi tọa vong rồi.
Khổng Tử hỏi: Thế nào là tọa vong?
Hồi nói: Đọa cơ thể, bặt thông minh, lìa hình bỏ trí, dụng nơi đại đạo gọi là
tọa vong.
Khổng Tử nói: Đồng thì chẳng hai, hóa thì vô thường, Hồi quả thật là bậc
Hiền, ta xin theo sau.
Như thế lý đạo của tọa vong tức là cảnh giới vô thỉ vô minh của nhà Phật
vậy.

----------

48/ Dụng Công Lầm Nhận “Đại Thủ ấn”:

Đại thủ ấn tức là thể tánh của bản tâm của tất cả chúng sanh với chư Phật
bình đẳng chẳng khác, bản tâm bình đẳng vốn trong sạch thường trụ, dù bị
vô minh che khuất, nhưng thể tánh chơn tâm vẫn tự sáng tỏ trong sạch, dẫu
ở nơi lục đạo luân hồi vẫn chẳng thêm chẳng bớt. Cái bản thể vi diệu này, có
khi gọi là Bản giác Như lai, Phổ Hiền Như lai, Bổn kiến thanh tịnh... tên
khác thể đồng, tức một tâm này là căn bản của Đại Thủ Ấn.

Phái cũ của Mật tông có nói: Phổ Hiền Như Lai này là Phật nguyên thỉ,
chẳng cần dùng sức tẩy trừ nghiệp chướng, ví như nước biển bị gió khơi
động mà sanh khởi làn sóng, nếu còn khuấy động (dùng sức tẩy trừ) thì làn
sóng không khi nào được dừng lại mà thành trong lặng. Cũng như mây mù
trôi nổi trên không, khi mây mù tan rã thì trong sạch của hư không tự hiện;
lúc mây mù che khuất hư không, tánh không vẫn là tánh không, chưa hề
giảm bớt chút nào. Nếu tâm của con người vốn chẳng có thể tánh sáng tỏ
trong sạch thì bất cứ dùng phương tiện nào cũng chẳng thể tẩy sạch, vì bản
tâm vốn sẵn trong sạch diệu minh mới có thể dùng phương tiện tẩy trừ vọng
niệm cho đến thành Phật”.

“Bản tâm vốn trong sạch” là Phật tánh, Phật tánh chẳng thể sanh khởi vô
minh, sanh khởi vô minh là do linh tánh của kiến, văn, giác, tri; linh tánh
chẳng phải Phật tánh, như nước biển kia vì bị gió khơi động mà sanh làn
sóng, nước biển là dụ cho linh tánh của kiến, văn, giác, tri, nếu lầm nhận cho
là Phật tánh thì tu cũng vô ích.

87 Coi Nguon TT.jpg 88 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________


49/ Dụng Công Lầm Nhận “Minh Đế” Của Bà La Môn:

Các nhà Phật học Trung Quốc xưa nay rất nhiều Đại đức cao Tăng lầm nhận
“Minh Đế” cho là Phật tánh, Minh đề phi không phi hữu, là bản tánh của thế
gian, vì Minh Đế khởi một niệm sanh giác, do giác sanh hai mươi lăm đế, từ
hai mươi lăm đế trở về bản thể Minh Đế, tức là vô thỉ vô minh, cũng là chỗ
lầm nhận của một số cao Tăng Trung Quốc nói từ Phật tánh sanh khởi vô
minh, đoạn dứt vô minh trở về Phật tánh, ấy là sai lầm từ căn bản, tu hành vô ích.

Kỳ thật Minh Đế của Bà La Môn tức là vô thỉ vô minh, sanh giác tức là kiến,
văn, giác, tri sanh khởi một niệm, do một niệm này sanh ra tám mươi bốn
ngàn niệm, cũng gọi là tám mươi bốn ngàn trần lao phiền não vậy.

89 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Tăng hỏi: Lúc con ngồi tham thiền dứt vọng niệm, nhưng vọng niệm càng
dứt càng nhiều, ví như một chén nước, khi đục thì thấy đất cát không rõ, khi
lắng thì thấy đất cát rõ ràng. Cho nên khi chẳng dứt vọng niệm, vọng niệm
lại ít hơn, hễ dứt vọng niệm thì càng dứt càng nhiều. Trước kia có Thiện tri
thức bảo con: “Vọng niệm dứt sạch tức là Phật tánh”, tại sao càng dứt càng
nhiều? Làm thế nào mới dứt sạch được? Con nhiều nhất dứt được năm phút
thì vọng niệm lại khởi nữa, đức Phật nói: “Pháp cũng là vọng”, tại sao Phật
chẳng dứt vọng niệm mà bảo chúng con dứt vọng niệm? Lại ngồi lâu thì
nhức đầu, vậy dụng công như thế nào mới học cách tu của Thiền tông? Xin
Sư từ bi khai thị”.

Sư nói: Ông đã đi lầm đường, niệm khởi niệm diệt chẳng phải Phật tánh,
Phật tánh là như như bất động, chẳng khởi vọng niệm; khởi vọng niệm là
nhất niệm vô minh, hễ lay động liền phân làm hai mặt: tức là chánh niệm và
bất chánh niệm. Bất chánh niệm là vọng, chánh niệm cũng là vọng, đều là
tác dụng của kiến, văn, giác, tri, chẳng liên quan với Phật tánh. Nếu vọng
niệm từ bên ngoài đến thì chẳng dính dáng với ông, đâu cần đoạn dứt nó!

Nếu vọng niệm từ bên trong ra thì cũng như nguồn suối luôn luôn có nước
ra, dứt rồi lại sanh, sanh rồi lại dứt, đến khi nào mới hết? Vậy tu hành dứt
vọng niệm, lý này thật chẳng thông. Thật ra kiến, văn, giác, tri có hai mặt:
nhiễm duyên và tịnh duyên đều là vọng niệm của nhất niệm vô minh. Người
tu hành suy nghĩ điều lành, hành việc thiện là tịnh duyên; suy nghĩ điều ác,
hành việc tà là nhiễm duyên, hai thứ đều là vọng. Đem nhiễm duyên, tịnh
duyên dứt sạch, kiến, văn, giác, tri chẳng còn, ấy là chỗ đen tối trống rỗng
của vô thỉ vô minh. Nay Phật tánh bị vô thỉ vô minh che khuất, muốn thấy
Phật tánh ắt phải đập tan vô thỉ vô minh mới thấy được.

Muốn đập tan vô thỉ vô minh, cần phải dùng lục căn của vọng niệm hướng
vào chỗ hầm sâu đen tối nhìn thẳng đi, chớ nên gián đoạn, nhìn đi nhìn lại,
khi thời tiết đã đến, “ồ” lên một tiếng thì vô minh tan rã, cái bản thể cùng
khắp hư không của Phật tánh ngay đó liền hiện ra. Sau kiến tánh thì sanh tử,
thiện ác, thị phi từ vô lượng kiếp trọn mâm trình ra, lúc bấy giờ kiến, văn,
giác, tri, lục căn, vọng niệm, tất cả đều biến thành Phật tánh. Phật thuyết
pháp là Phật niệm, chẳng phải vọng niệm, người chưa kiến tánh mới là vọng niệm.

90 Coi Nguon TT.jpg 91 Coi Nguon TT.jpg

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

CHƯƠNG III - THỈNH ÍCH (HỎI ĐẠO)

Mã Tổ nói: “Tham thiền chẳng thuộc ngồi, chấp ngồi thì bị dính mắc”, đi,
đứng, nằm, ngồi đều phải dụng công, ngồi lâu sẽ bị nhức đầu. Ông cho kiến,
văn, giác, tri nghiệp thức là Phật tánh thì vĩnh viễn chẳng thể kiến tánh, há
chẳng nghe Trường Sa Sầm thiền sư nói: “Sao người học đạo chẳng biết
chơn? Chỉ vì xưa nay nhận thức thần, nguồi gốc sanh tử từ vô thỉ, si mê cho
là bổn lai nhơn (Phật tánh) ư!”
٭
Tăng hỏi: con dụng công tu Thiền tông đã nhiều năm, trước kia ở núi Chung
Nam, khi tĩnh tọa thân tâm hoàn toàn quên mất, ban sơ trống rỗng được
mười phút, sau kéo dài đến hai mươi phút, cái không của thân tâm với cái
không của hư không hợp lại, khi ấy thân tâm rỗng không như gương chiếu
gương, cảnh giới này phải là minh tâm kiến tánh chăng?

Sư nói: Minh tâm kiến tánh là việc vĩnh viễn vô tận, chẳng thể mê trở lại,
cảnh giới của ông thấy như ngồi chẳng phải Phật tánh, ấy là vô ký không của
Lục Tổ nói, cũng gọi là hầm sâu vô minh. Ông cho khi ngồi thấy cảnh giới
này thì ngộ, khi đứng dậy thì mê, vậy bỗng mê bỗng ngộ thì Phật tánh cũng
thành có luân hồi. Theo phương tiện dụng công của ông là cảnh giới ngoại
đạo Tiểu thừa. Ông chớ nên dứt niệm, phải lợi dụng lục căn hướng vào chỗ
cảnh giới mênh mông trống rỗng nhìn thẳng đi, khi công phu thuần thục, cơ
duyên bỗng đến, “Ồ” lên một tiếng thì hầm sâu vô minh bị phá tan, liền thấy
Phật tánh. Dụng công như thế này mới hợp với phương pháp của Thiền tông.

92 Coi Nguon TT.jpg