Thiền Tông Bản Hạnh

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

5.6 VUA GIẢNG THIỀN TẠI CHÙA SÙNG NGHIÊM

__________________________________________________ ______________________________________

5.6 VUA GIẢNG THIỀN TẠI CHÙA SÙNG NGHIÊM

Lại thốt sự Tổ nhân duyên,
Đầu Đà vãng giáo kinh quyền bốn phương.
Thì vừa khai tuyển Phật trường,
Linh Sơn cảnh giới thiền đường mọi nơi.

565. Đến chùa Sùng Nghiêm đỗ ngồi,
Mở hội thuyết Pháp có lời cho tham.
Vậy có kệ rằng:
“Thân như hô hấp tị trung khí,
Thế tự phong hành lĩnh ngoại vân.
Đỗ quyên đề đoạn nguyệt như trú,
570. Bất thị tầm thường không quá xuân.”

“Ai ai đã để cửa nhà,
Tìm đi học đạo xuất gia tu hành!
Chớ còn tham lợi tham danh,
Chấp cảnh chấp giới tranh hành làm chi.

Vô thường sinh tử bất kỳ,
Đạo đức chẳng có ở thì sao an?”
Đạo trường thỉnh vấn hỏi han,
Điều Ngự giảng hết thiền quan mọi lòng.

Thị Tăng lại hỏi cánh chung,
580. Điều Ngự phó chúc Tâm tông cho rày:
“Bát Tự Đả Khai bằng nay,
Tứ Mục Tương Cố lộ bày viên dung.
Ấy là mật ấn Tâm tông,
Tổ đã truyền lòng, chớ có hồ nghi.

585. Bát Thức Không Tịch Vô Vi,
Chuyển thành Tứ Trí gọi thì đả khai.
Tam thế chư Phật Như Lai,
Tứ Mục Tương Cố muôn đời chứng Chân.
Từ ấy đắc Đạo rân rân,
590. Ai ai lĩnh chỉ tu thân độ người.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

5.7 VỀ KINH LÀM CHAY CHO CHỊ

__________________________________________________ ______________________________________

5.7 VỀ KINH LÀM CHAY CHO CHỊ

Bảo Sát gián Tổ mọi lời:
“Tôn Đức niên lão mựa dời đường xa.”
Nhân Tông mỉm cười thốt ra:
“Tứ đại thủy hỏa dầu là no tan.
595. Giá Cá Bản Lai Bất Can,
Có đâu sinh diệt hòa toan nhọc mình.

Lòng Tao quảng độ chúng sinh,
Đầu Đà khổ hạnh giáo thanh truyền đời.
Xuân Thu vãng giáo mọi nơi,
600. Hạ Đông yển tọa lại ngồi non xanh.''

Thập nguyệt ngũ nhật bình minh,
Thiên Thụy(*) công chúa cong mình phải đau.
Gia đồng Triệu Bản lên tâu,
Đến Tử Tiêu am khấu đầu lạy Vua :

605. “Công Chúa bệnh đốc chẳng qua.”
Nhân Tông thấy thốt nói ra lời này:
“Nhân duyên thời tiết vậy vay,
Có sinh có tử xưa nay hằng lề.”

Nhân Tông chống gậy ra đi,
610. Hành giả hộ trì một người chân tay.
Ba ngày đến kinh đô rày,
Lập đàn phó chúc một ngày tái quy.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

5.8 TRÊN ĐƯỜNG VỀ NÚI VUA MỆT

__________________________________________________ ______________________________________

5.8 TRÊN ĐƯỜNG VỀ NÚI VUA MỆT

Đến chùa Cổ Châu một khi,
Cất bút bài đề một kệ rằng bay :
615. “Thế sác nhất tức mặc,
Thì tình lưỡng hải ngân.
Ma cung hồn quản thậm,
Phật Quốc bất thắng xuân.”

Ngày sau đến chùa Sùng Nghiêm,
620. Tuyên Từ Thái Hậu thết bữa thì trai.
Về đến Hương Lâm thuở nay,
Nhức đầu khí liệt, chân tay ngại kề.

Tình cờ hai thầy qua đi,
Tử Dinh Hoàn Trung tức thì mừng thay.
625. Nhân Tông thốt bảo rằng bay:
“Lòng Tao thuở này muốn lên Ngọa Vân.”

Hai thầy liệm tay đến gần:
“Chúng tôi cam lòng hộ niệm đường xa.”
Tu du xẩy lên đến già,
630. Nhân Tông thốt bảo : “ Mữa qua lời này.
Chúng bay học Đạo chớ chầy,
Vô thường hai chữ kíp thay nan đào.
Gọi lấy Bảo Sát cho Tao,
Có lời đặc nhủ tiêu hao mọi lòng.”

635. Hành giả tên là Pháp Không,
Đến Vân Tiêu am cong lòng thương thay!
Nói chiềng Bảo Sát cho hay:
Tôn Đức thì tiết thuở này chẳng qua.

Bảo Sát lòng thương xót xa,
640. Tay đem kinh giáo xuống mà tìm đi.
Đường trường lặn suối sơn khê,
Đêm ấy phải tối một khi nằm rừng.

Coi thấy hắc vân bay không,
Bảo Sát gẫm được, trong lòng biết hay.
645. Lên đến Ngọa Vân thuở nay,
Điều Ngự thốt bảo : “Mầy chày, Tao mong.
Vạn Pháp bản lai chân không,
Chẳng mắc một pháp mới thông lòng Thiền.

Ốc là Pháp Tính tự nhiên,
650. Bất Sinh Bất Diệt bản nguyên làu làu.
Chư Tổ phó chúc bấy lâu,
Ý nghĩa mạt hậu để sau mà dùng.

Pháp Loa Tao đã truyền lòng,
Làm đệ nhị Tổ nối dòng Như Lai.
655. Đèn Bụt như lửa mặt trời,
Hoả tinh vô tận mỗi người mỗi cho”.

Bảo Sát hỏi chúng môn đồ,
“Ai ai cũng có minh châu trong mình.
Pháp thân nghiễm hĩ trường linh,
660. Tì lô đỉnh thượng tung hoành Thái Hư.
Thánh phàm vô khiếm vô dư,
Đường đường đối diện như như thể đồng.”

Giảng hết Thiền chỉ Tâm Tông,
Thiên địa chấn động hư không thuở này.
665. Phó chúc ngô thử hình hài,
Tượng pháp muôn đời công án độ sinh.
Thế thế Thích tử tu hành,
Điều Ngự thụ ký công thành nhiều thay!

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

5.9 VUA MẤT ĐỂ ẢNH HƯỞNG LỚN LẠI

__________________________________________________ ______________________________________

5.9 VUA MẤT ĐỂ ẢNH HƯỞNG LỚN LẠI

Thập nhất nguyệt mồng một nay,
670. Tý thì Hoàng Tổ quy Tây Nát Bàn.
Bảo Sát phụng phó chúc ngôn,
Trà tỳ phần hóa hỏa quang ngút trời.

Pháp Loa, Bảo Sát mọi người,
Thu thập ngọc cốt thương ôi những là:
675. “Tổ đã một ngày một xa,
Ai hầu giáo hóa chúng ta sau này?”

Dòng dòng nước mắt chảy ngay,
Rước về Yên Tử tháp xây làm tằng.
Một phần xây tháp Phổ Minh,
680. Ấy là Phật cốt uy linh nước này.

Đời đời vua chúa kính thay,
Để dân tảo lệ xưa nay phụng thờ.
Thật dân Tam Bảo hoằng nô,
Trung Lương, Năm Mậu tích xưa Trần triều.

685. Quan sang thiên hạ dấu yêu,
Vì chưng thuở trước đã nhiều nhân duyên.
Cúng Tăng sự Phật lòng tin,
Coi sóc chùa chiền kỷ lạp hương hoa.

Muôn đời khiên tộ quốc gia,
690. Nước có Phật cốt sinh ra Thánh Hiền.
Nước Nam dẹp được bốn bên,
Vì có Phật Báu Hoàng Thiên hộ trì.
Đời đời Phật Đạo quang huy,
Quốc gia đỉnh thịnh càng thì tăng long.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

6. DÒNG THIỀN TRÚC LÂM

__________________________________________________ ______________________________________

6. DÒNG THIỀN TRÚC LÂM

695. Nhân Tông gặp thầy Tuệ Trung,
Làm đệ nhất Tổ Nam cung nước này.
Đệ nhị Pháp Loa bằng nay,
Rập đời Anh Tông đêm ngày yêu đương.

Đệ tam Tổ sư Huyền Quang,
700. Truyền cho Minh Tông lòng càng từ bi.
Dầu ai xem đấy xá nghì,
Năm Vua ba Tổ đều thì chứng nên.

Truyền cho thiên hạ bốn bên,
Người ta đắc đạo thiên thiên vàn vàn.
705. Nhờ ơn Hoàng Giác vua quan,
Phát lòng tu trước, dân gian học cùng.
Đời đời nối đạo Thiền Tông,
Chính pháp truyền lòng ai được thì hay.

Tổ đã đắp nấm trồng cây,
710. Mộng Bồ Đề nở sau này càng cao.
Khai hoa kết quả xao xao,
Dõi truyền đất Việt thấp cao trùng trùng.

Ai khôn có trí có công,
Tu hành ngộ được Tâm Tông mới mầu.
715. Nhân duyên có trước có sau,
Ai ai cũng có tính châu Bồ Đề.
Kiến văn tri giác khác gì,
Mày ngang mũi dọc xem thì bằng nhau.

Phật tiền Phật hậu trước sau,
720. Bát Nhã huyền chỉ đạo mầu Ma Ha.
Mênh mông bể Thích tuy xa,
Biết đường vượt tắt đến nhà một giây.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

6. DÒNG THIỀN TRÚC LÂM

__________________________________________________ ______________________________________


Lòng Bụt thương chúng sinh thay!
Bách ban phương tiện mở nay để chờ.
725. Bằng người cao sĩ quán cơ,
Thông sao một hớp cạn bờ sông Tây.

Bảo thật cứu cánh cho hay,
Tứ Mục Tương Cố đã thì ấn tâm.
Bụt truyền từ cổ đến câm (kim),
730. Ai tin thì được ấn tâm thật thà.

Xem Thánh Đăng Lục giảng ra,
Kéo đèn Phật Tổ sáng hòa Tam Thiên.
Việt Nam thắng cảnh Hoa Yên,
Sát tiêu Cực lạc Tây Thiên những là.

735. Vĩnh trấn cửu phẩm Di Đà,
Phần hương chúc Thánh quốc gia thọ trường.
Đời đời tượng pháp hiển dương,
Thiệu long Tam Bảo Tây Phương Phật đường.

Điều Ngự, Pháp Loa, Huyền Quang,
740. Tam vị Phật Tổ Nam bang Trần triều.
Hoa Yên, Long Động, Vân Tiêu,
Quỳnh Lâm tượng pháp độ siêu vô cùng.

Kính khuyên Nam Bắc Tây Đông,
Muốn được nên Bụt, phát lòng xuất gia.
745. Trước là độ lấy thân ta,
Sau là cứu được mẹ cha Tổ Huyền.

Vua Trần tước lộc binh quyền,
Người còn thoát để tu Thiền lọ ta.
Cửu liên đài thượng khai hoa,
750. Những người niệm Bụt Di Đà Phật danh.
Cùng về Cực Lạc hóa sinh,
Mình vàng vóc ngọc quang minh làu làu.
Tiêu dao khoái lạc chẳng âu,
Bất sinh bất diệt ngồi lầu Tòa Sen.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

6.1 KẾT LUẬN VỀ GIÁO LÝ THIỀN

__________________________________________________ ______________________________________

6.1 KẾT LUẬN VỀ GIÁO LÝ THIỀN

755. Hạnh này cổ tích Thánh Hiền,
Đời đời san bản để truyền lưu thông.
Hậu lai ai có hiếu trung,
Dù là ngộ được Tâm Tông hạnh này.

Báo ơn Phật Tổ mai ngay,
760. Thiệu long tượng Pháp san lai truyền đời.
Công thành quả mãn làm nơi,
Vì hay hà đảm Như Lai tông Thiền.

Niêm hoa đã lại kéo đèn,
Công ấy muôn nghìn thắng quả cao thay.
765. Dược am gió mát bóng cây,
Giọn Thiền Tông lại san nay lưu truyền.

Phổ độ Pháp giới hữu duyên,
Cùng thành chính giác quả viên Bồ Đề.
Mưa xuân đượm ướt vườn lê,
770. Cành cao cành thấp đều thì nở hoa.

Cho hay đức Bụt Thích Ca,
Hóa thân bách ức khắp hòa mười phương.
Hiện ra làm quyền Đế Vương,
Chí tôn Phật Tổ Giác Hoàng quốc trung.

775. Cơ duyên ứng xuất vương cung,
Cơ duyên mãn hữu hội đồng Linh Sơn.
Chân Phật nào có Nát Bàn,
Nghiệm chứng không tịch phục hoàn bản nguyên.

Hóa Phật thụ ký vô biên,
780. Tứ Mục Tương Cố mật truyền Tâm Tông.
Ai khôn chớ chạy Tây Đông,
Bôn trì Nam Bắc, luống công mê hồn.

Liễu ngộ Bất Nhị Pháp Môn,
Chân không Tự Tính chẳng còn cầu ai.
785. Điều Ngự cổ Phật tái lai,
Tông giáo trong ngoài phó chúc tuân y.

Thật dòng Lâm Tế tông chi,
Pháp phái vĩnh thùy Yên Tử Thiền lâm.
Đạo truyền từ cổ đến câm (kim),
790. Thánh Đăng Ngữ Lục ấn tâm trường tồn.

Phật Đạo vô thượng chí tôn,
Quốc gia hữu vĩnh, càn khôn vững bền.
Phổ nguyện Pháp giới hữu duyên,
Đồng đăng Cửu phẩm Tây Thiên Di Đà.

Vậy có kệ rằng :
795. Tính vốn làu làu, tri bất tri,
Đêm ngày bảo nhậm chữ Vô Vi.
Bụt chỉn là Vua, Vua là Bụt,
Tung hô vạn tuế, thọ tăng kỳ.

HẾT