Lòng con bất an !

[Ngọc Quế]

Kính bác Ngọc Quế !

Về Căn Bản Trí thì con tìm trên mạng thấy có định nghĩa của một vị Đại Pháp sư (ở bên Úc) rằng :

tu học Căn Bản Trí và Hậu Đắc Trí hoàn toàn chẳng giống nhau. Căn Bản Trí là “thâm nhập một môn, huân tu dài lâu”, chẳng thể tiếp xúc tùy tiện với bất cứ ai, chẳng thể tiếp xúc tùy tiện với bất cứ pháp nào, tâm phải định. Dùng Thiền Định rất sâu để buông bỏ vọng tưởng, phân biệt, chấp trước, khôi phục chân tâm bản tánh.

Con thấy cách giải thích này, hình như có cái gì đó "sượng trân", kính xin bác cho ý kiến.

Chào Tuấn Kiệt và Quý Chân Phật tử !

Cái định nghĩa : “Căn Bản Trí là thâm nhập một môn, huân tu dài lâu”, chẳng thể tiếp xúc tùy tiện với bất cứ ai, chẳng thể tiếp xúc tùy tiện với bất cứ pháp nào, tâm phải định" . Hình như vị Pháp sư này đã nói sai rồi, điều Ông diễn tả chỉ là phương tiện để định tâm của bất kỳ tôn giáo nào (kể cả Thiên Chúa Giáo, Ấn Giáo ,....), kể cả những pháp môn Tà đạo _ như phù thủy chẳng hạn _ cũng cần hết sức tập trung thì mới thành công.

Các Thiền phái xuất phát từ Nam Tông Huệ Năng không chủ trương kiên cố Thiền Định như vầy !

Còn dùng nó để định nghĩa cho Căn Bản Trí (CBT) thì có lẻ không đúng.

Này nhé, CBT là danh từ để chỉ cái Ý THỨC PHÀM PHU sau khi "hội kiến" cái Bản thể Tâm (Phật tánh). Trước khi "hội kiến" nó là Ý Thức Phàm phu, sau khi hội kiến nó vẫn là Ý Thức Phàm phu (YTPP) nhưng nó đã có một trải nghiệm "nhớ đời", nên "được ban tặng thêm danh hiệu" được TRÍ TUỆ CĂN BẢN.

TRÍ TUỆ CĂN BẢN không phải là Bản Thể Tâm _ Phật Tánh. Mà nó là TÊN GỌI CÁI BIẾT (Ý THỨC) trong thời khắc thể nhập, nhận ra Phật Tánh (trong thời khắc quan trọng ấy, YTPP không hiện hữu).Từ trước chúng ta đã BIẾT LẦM về CÁI TÔI (cho nên gọi là THỨC), qua trải nghiệm này, chúng ta biết rằng những cái mà lâu nay chúng ta cho là TA đó, chúng nó nào phải TA, nên gọi là TRÍ.

Cái Bản Thể Tâm hay Phật Tánh thì vẫn ở đó, dù cho chúng sinh không hề hay biết đến sự hiện diện của Bản Thể Tâm, thì NÓ vẫn ở đó, không thêm không bớt. Nhưng cái TRÍ nhận ra NÓ thì nếu thời gian "hội kiến" quá ngắn sẽ không có ấn tượng sâu đậm, nếu hướng tâm lệch lạc, nghiệp chướng sẽ đóng bít cái TRÍ này lại (như trường hợp Ông T Diễm).

"Dùng Thiền Định rất sâu để buông bỏ vọng tưởng, phân biệt, chấp trước, khôi phục chân tâm bản tánh."

Câu này theo N/Q thì vị P/s kia đã sai vì vọng tưởng, phân biệt, chấp trước chỉ bị hóa giải bằng Trí Tuệ chứ không phải bằng Thiền định.

Lại nữa khi dùng từ "khôi phục" mang ý nghĩa "chân tâm bản tánh" đã bị mất hay là sứt mẻ, trong khi thực tế thì Chân Tâm Bản Tánh chưa hề bị mất đi hay sứt mẻ một tí tẹo nào bao giờ !

(về vị P/s kia, NQ đã đoán ra là ai rồi ! Nhưng thôi, chúng ta hãy để yên cho Ông ấy "vẽ bùa" với những Phật tử dễ thương của Ổng trên khắp thế giới)

Mến !

[Ngọc Quế]

Dạ con cám ơn bác Ngọc Quế !

Theo con phải chăng chúng ta đang phục hồi Căn Bản Trí ? Vì chỉ Căn Bản Trí mới đưa chúng ta đến Giác Ngộ !

Kính trả lời !

Kính chào Quý Chân Phật tử, chào bạn minhquang!

Hôm trước NQ đã có trả lời câu này rồi, nhưng chưa đề cập đến chuyện phục hồi Căn Bản Trí. Hôm nay xin trở lại vấn đề.

Trong Phật trường có khi vì một Nhân Duyên, bậc Đại Giác Ngộ "thò đôi đủa, vẹt váng dầu" dùm cho đệ tử, giúp cho đệ tử thoáng thấy BẢN THỂ TÂM _ có thể gọi là Kiến Tánh. Sự thoáng thấy này tuy rất ngắn ngủi, nhưng cũng gây được niềm tin cho đệ tử rằng "Phật pháp không phải là lý thuyết suông !". Từ kinh nghiệm "ngàn năm một thuở" này, người đệ tử đã được trang bị một vốn liếng căn bản về Phật pháp rằng : Cái mà lâu nay ta ngộ nhận là Ta, thực ra nó chỉ là "mây vương đầu núi", là "chút ráng chiều lúc hoàng hôn", thấy đó liền mất đó, nó không có tự thể; chỉ có Bản Thể Tâm mới là chân thật. Sự hiểu biết căn bản này được gọi là Trí Tuệ Căn Bản !

Thật đáng buồn làm sao ! Có những đệ tử nghiệp chướng phàm tâm quá nhiều, "được trợ giúp" mà cứ tưởng mình đã chứng đắc _ trong khi mình chưa xứng đáng, chưa có công hạnh gì _ dẫn tới "mây đen phủ kín bầu trời" trở lại. (Hãy xem những phát ngôn của Ông T Diễm, ông vẽ vời tương tợ như Ngọc Lịch Minh Kinh của bà Diêu Trì Kim Mẫu).

Những vị này là người cần "phục hồi Căn Bản Trí" đó !

Xin nhắc lại : CHÂN TÂM hay BẢN THỂ TÂM thì không có chuyện phục hồi. Kẻ Phàm phu hay không Phàm phu (Giác Ngộ) thì Bản Thể Tâm vẫn ở đó "bất tăng bất giảm", nhưng cái Ý Thức đã từng hội kiến "khuôn mặt thật xưa nay" thì được gọi là Trí, là Căn Bản Trí. Cái Trí này làm nền tảng để tu hành tiến bộ thêm lên sẽ lần lượt chứng thêm những Hậu Đắc Trí.

[Ngọc Quế]

Kính bác Ngọc Quế !

Có thể nào bác nói thêm về Hậu Đắc Trí cho chúng con cùng được lợi ích hay không ?

Kính !

Ngọc Quế xin kính chào quý vị Chân Phật tử và bạn minhdinh !

Xin lỗi vì sự chậm trễ, câu bạn hỏi đến nay chúng ta mới có dịp đề cập đến. Xin nói trước, NQ chỉ học lỏm bỏm "chỗ này chỗ kia" rồi tóm lượt lại để kích thích sự suy tư của chúng ta, nếu có sai sót xin quý Chân Phật tử hoan hỉ bổ sung và sửa sai cho.

Căn Bản Trí là kết quả của một lần trải nghiệm về CHÂN TÂM, kinh nghiệm này đặt nền tảng đúng đắn cho chương trình học Phật tiếp theo, chứ không phải kinh nghiệm này là đã đủ như câu "Kiến Tánh Thành Phật". Đây là một câu nói "phóng đại" cho tất cả Thiền sinh hay Phật tử, mặc dầu câu ấy cũng có một chút xíu sự thật.

Vì bình tâm mà nhận xét thì vị được Căn Bản Trí hãy còn lù mù rất nhiều chuyện, hãy còn lúng túng trong sinh hoạt cá nhân (đôi khi lưỡng lự không biết nên làm thế nào mới đúng), hãy còn bất lực trước những vấn nạn của Ngoại đạo, của Phàm phu, chưa chế ngự được Phàm tính cho mình và cho kẻ khác.

Bởi thế cho nên những vị đã được Căn Bản Trí, phải luôn nhớ mình tuy đã có chứng biết "một chút xíu" về sự chân thật hạnh phúc của Phật pháp, nhưng "một chút xíu" ấy chỉ như một tia sáng trong hàng vạn triệu tia sáng từ mặt trời, chỉ như một đốm lửa trong đêm đen _ chưa thể soi đường cho chính mình hay cho ai khác.

Những vị đã được Căn Bản Trí chẳng khác nào chim non tuy đã mở mắt mà chưa "đủ lông đủ cánh". Vì thế, thật là cần thiết biết bao nhiêu, những vị ấy phải gần gủi hầu Thầy thêm một thời gian nữa, phải Tin, Vâng, Kính trọn vẹn nơi vị Chân Sư, nơi bậc Giác Ngộ đã "nhổ đinh tháo chốt" cho mình ĐỂ TÙNG NGUYỆN ĐỘ SINH, để theo từng thời gian mà nở những "bông hoa" HẬU ĐẮC TRÍ.

Vậy HẬU ĐẮC TRÍ (HĐT) là gì ?

HĐT _ còn có tên khác là QUYỀN TRÍ, là PHƯƠNG TIỆN TRÍ _ là những thành tựu của vị Bồ tát sau quá trình HÀNH NGUYỆN ĐỘ SINH, là sự thăng hoa của thức thứ 6 thành DIỆU QUAN SÁT TRÍ, sau này nếu hành giả tinh cần hành nguyện thì sẽ chuyển Mạt Na Thức thành BÌNH ĐẲNG TÁNH TRÍ thì cũng nằm trong "nhóm" HẬU ĐẮC TRÍ. Hiện tại hành giả sử dụng 5 thức trước (Nhãn thức, Nhĩ thức, ........) để làm việc lợi ích cho chúng sinh thì gọi là THÀNH SỞ TÁC TRÍ. Đến mức TOÀN TRIỆT cuối cùng thì "nở bung" Nhất Thiết Chủng Trí.

Chỉ có duy nhất Sa môn Cồ Đàm, không trải qua từng bực, mà chứng ngộ đúng nghĩa KIẾN TÁNH THÀNH PHẬT. Một ngày trong quá khứ, khi sao Mai vừa mọc, trong thời khắc "vũ trụ giao hòa" ấy, Sa môn Cồ Đàm đã chứng ngộ TOÀN TRIỆT, Ngài đã KIẾN TÁNH, nhưng TÁNH này không đơn thuần là A Lại Da Tâm, mà là ĐẠI VIÊN CẢNH TRÍ.

Đại Viên Cảnh Trí với Thể là Pháp Thân, Tướng là Báo Thân, Dụng là Hóa Thân; Đại Viên Cảnh Trí bao gồm luôn Tứ Trí : Nhất Thiết Chủng Trí, Bình Đẳng Tánh Trí, Diệu Quan Sát Trí, Thành Sở Tác Trí. Trong những Trí này chỉ có Đại Viên Cảnh Trí không phải là Hậu Đắc Trí.

Xin nhắc lại :

_ Kinh văn gọi là TRÍ vì tương ưng với Chân Lý, Kinh văn gọi là THỨC vì vốn là Vô Minh.

_ Trong Tam Quy (ai cũng thuộc) thì điều thứ 2 là :
Tự Quy y Pháp, đương nguyện chúng sinh - thâm nhập Kinh Tạng, trí huệ như biển.
là nói khai mở những Hậu Đắc Trí trên.

[Gia Bảo]

Vậy HẬU ĐẮC TRÍ (HĐT) là gì ?

HĐT _ còn có tên khác là QUYỀN TRÍ, là PHƯƠNG TIỆN TRÍ

Kính bác Ngọc Quế ! Con muốn được nghe bác giải rõ thêm : Thế nào là Quyền Trí ? Phương Tiện Trí ra sao ?

Kính xin bác bổ sung tiếp.

[Ngọc Quế]

Kính bác Ngọc Quế ! Con muốn được nghe bác giải rõ thêm : Thế nào là Quyền Trí ? Phương Tiện Trí ra sao ?

Kính xin bác bổ sung tiếp.

Ngọc Quế xin kính chào Quý Chân Phật tử và Gia Bảo !

"Phóng lao thì phải theo lao" NQ xin gắng gượng nói những điều mình chưa biết rõ để chúng ta cùng suy tư thêm, nếu vị nào thấy sai thì xin phản ảnh sửa sai cho !

1. Thế nào là Quyền Trí ?

Giả sử có một cháu bé 3 tuổi tên là Baby và bé đang thắc mắc về cái "bụng bầu" của mẹ, mẹ của bé nói rằng "trong cái bụng này có một em bé !" , Baby hỏi : "Làm sao lại có em bé trong bụng của mẹ được ? Nó chui vô bằng cách nào ?" thì dám chắc mẹ bé không thể giải thích đúng như sự thật cho bé nghe được, mà phải tránh trớ hoặc là nói dối, bịa ra một câu chuyện gì đó để tạm giải thích cho bé. Đây là cái thế: buộc phải nói không đúng như điều mà mình biết.

Điều này gọi là QUYỀN, QUYỀN nghĩa là tạm dùng, QUYỀN THUYẾT là tạm nói, là nói những điều không đúng như thật, chứ không phải lúc nào cũng nói thật hết là đúng.

QUYỀN TRÍ là cái Trí của những bậc Giác đã THẤY CHÂN LÝ mà biết khéo léo dùng lời thích hợp với hoàn cảnh, thích hợp với căn cơ của đối tượng nghe, biết khéo léo hành xử để làm lợi ích cho chúng sinh.

2. Thế nào là PHƯƠNG TIỆN TRÍ ?

Ở một bài trước NQ có nhắc lại chuyện vị Đại Lương Y giả bộ "chết trên biển", cho người nhắn tin về "Cha đã chết", những người con không còn ỷ lại nữa, mà phải cố gắng tự cứu lấy mình. Vị Đại Lương Y ấy thấy các con chỉ mãi rong chơi, học hành "chẳng ra hồn", nên người đã DÙNG PHƯƠNG TIỆN để vực dậy các con.

Hình như cũng khá lâu rồi, trong Lục độ (Bố thí, Trì Giới, Nhẫn Nhục, Tinh Tấn, Thiền Định, Trí Tuệ) chúng ta chỉ thực hành "lấy lệ" một vài điều. Chúng ta dồn tâm ý cho những chuyện thế trần, thậm chí ngay cả khi ngồi thiền, ngay cả khi làm Phật sự.

Quý bạn ơi ! Cái dynamô mà không quay thì làm sao có điện ? Vì thế nên Bậc Giác đã "thiết kế" nên cái "Cối xay gió", mượn sức gió để cho chúng ta có điện. Điện ở đây ẫn dụ cho sự tỏa sáng của TRÍ TUỆ PHÀM (tiền thân của HẬU ĐẮC TRÍ).

Vì thế một sự kiện "động trời" đã xảy ra (không phải vô tình, mà là DỤNG ĐỘ) khiến cho một số dynamô quay tít, có những dynamô ù lì cũng phải từ từ chuyển động. Vậy là tốt rồi ! Đa số dynamô đều chuyển động (chỉ một số ít hãy còn đang "ngủ Đông")

Điều này gọi là PHƯƠNG TIỆN ĐỘ SINH !

PHƯƠNG TIỆN ĐỘ SINH thì có HIỄN có MẬT

HIỄN là THÔNG GIÁO, chúng ta đã được dạy rất là đầy đủ, nhưng "tiêu hóa" được thì rất ít, đa phần chúng ta học giáo lý Phật pháp chỉ để "trả bài", còn "tiêu hóa" nó, để biến Giáo lý thành "thực dưỡng" thì ......"hơi bị hiếm".

MẬT là MẬT GIÁO, MẬT GIÁO không chỉ là dạy riêng, mà còn là âm thầm hành động, dùng sức mạnh của Đà La Ni Tạng để trực tiếp ĐỘ SINH.

Con Đường Nhất Thừa không chỉ có Lục độ ba la mật, mà là Thập độ ba la mật. Ngoài sáu độ mà chúng ta đã thuộc lòng hãy còn : 7. Phương tiện thiện xảo ba la mật, 8. Nguyện ba la mật, 9. Lực ba la mật, 10. Trí huệ ba la mật.

QUYỀN TRÍ và PHƯƠNG TIỆN TRÍ là 2 tên gọi khác của HẬU ĐẮC TRÍ (chứ không phải là 2 cái Trí khác nhau). Chỉ những vị Bồ tát Bất Thối trở lên mới tu hành đến độ thứ bảy Phương tiện thiện xảo ba la mật này !