Ngộ Tánh Luận

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 11

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 11


何以 故? 凡夫一向動 。小乘一向定。謂出過凡夫小乘之 坐禪。名大坐禪。若作此會者。一切� �相不求自解。一切諸病不治自差。此� ��大禪定力 。

Hà dĩ cố ? Phàm phu nhất hướng động, Tiểu thừa nhất hướng định. Vị xuất quá Phàm phu Tiểu thừa chi toạ thiền, danh đại toạ thiền. Nhược tác thử hội giả, nhất thiết chư tướng bất cầu tự giải, nhất thiết chư bệnh bất trị tự sai. Thử giai đại thiền định lực.

Vì sao vậy? Người phàm tục thảy đều hướng theo xao động, hàng Tiểu thừa thảy đều hướng theo yên định. Nên nói rằng vượt qua khỏi chỗ ngồi thiền của người phàm tục và hàng Tiểu thừa gọi là pháp ngồi thiền cao tột. Nếu nhận hiểu được điều này thì hết thảy các tướng không lìa mà tự cởi mở, hết thảy các bệnh không trị mà tự khỏi. Đó đều là nhờ sức định của pháp thiền cao tột.

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 12

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 12


凡將心求法者為迷。不將心求法者為� �。不著文字名解脫。不染六 塵名護法。出離生死名出家。不受後� �名得道。不生妄想名涅槃。不處無明� ��大智慧。無煩惱處名般涅槃。無心相 處名為彼岸。

Phàm tương tâm cầu pháp giả vi Mê, bất tương tâm cầu pháp giả vi Ngộ. Bất trước văn tự danh Giải thoát, bất nhiễm lục trần danh hộ pháp. Xuất li sinh tử danh xuất gia, bất thụ hậu hữu danh đắc đạo, bất sinh vọng tưởng danh Niết bàn, bất xứ vô minh vi Đại trí tuệ. Vô phiền não xứ danh bát Niết bàn, vô tâm tướng xứ danh vi bỉ ngạn 。

Lấy Tâm để cầu pháp là Mê, không lấy Tâm cầu pháp là Ngộ. Không trói buộc vào văn tự gọi là Giải thoát. Chẳng nhiễm sáu trần gọi là Hộ pháp. Ra khỏi sinh tử gọi là xuất gia. Không còn thân đời sau gọi là được đạo. Chẳng sinh vọng tưởng gọi là Niết-bàn. Chẳng ở trong vô minh gọi là Trí huệ lớn. Chẳng còn phiền não gọi là Niết-bàn. Chẳng có hình tướng gọi là bờ bên kia.

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 13

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 13


迷時有此岸。若悟時無此岸。何以 故。為凡夫 一 向住 此。若覺最上乘者。心不住此。亦不� �彼。故能離於此彼岸也。若見彼岸異� ��此岸。此人之心。已得無禪定。

Mê thời hữu thử ngạn, nhược ngộ thời vô thử ngạn. Hà dĩ cố ? Vi phàm phu nhất hướng trụ thử, nhược giác Tối thượng thừa giả, tâm bất trụ thử, diệc bất trụ bỉ,cố năng li ư thử bỉ ngạn dã. Nhược kiến bỉ ngạn dị ư thử ngạn, thử nhân chi tâm dĩ đắc vô thiền định.

Khi mê có bờ bên này (cõi vô minh), khi ngộ không có bờ bên này. Vì sao vậy? Người phàm thảy đều hướng về vô minh. Nếu là người hiểu rõ được pháp Tối thượng thừa, tâm chẳng ở nơi bờ bên này, cũng chẳng ở nơi bờ bên kia, nên có thể lìa cả đôi bờ. Nếu thấy bờ bên kia khác với bờ bên này, ấy là trong tâm chưa có Chánh Định (Tam Muội).

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 14

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 14


煩惱名眾生。悟解名菩提。亦不一不� �。只隔具 迷悟耳。迷時有世間可出。悟時無世� �可出。

Phiền não danh chúng sinh, ngộ giải danh Bồ đề, diệc bất nhất bất dị, chỉ cách cụ mê ngộ nhĩ. Mê thời hữu thế gian khả xuất, Ngộ thời vô thế gian khả xuất.

Phiền não gọi là chúng sanh, tỉnh giác rõ biết gọi là Bồ-đề, chẳng phải là một, cũng chẳng phải khác nhau, chỉ phân cách do nơi mê với ngộ mà thôi. Khi mê có cõi thế để ra khỏi, khi ngộ chẳng có cõi thế nào để có thể ra khỏi.

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 15

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 15


平等法中。不見凡夫異於聖人。經云 。平等法者。凡夫不能入 。聖人不能行。平等法者。唯有大菩� �。與諸佛如來行也。若見生異於死。� �� 異於靜。皆名不平等。不見煩惱異於� �槃。是名平等。何 以 故。煩惱與涅槃。同是一性空故。

Bình đẳng pháp trung, bất kiến Phàm phu dị ư Thánh nhân. Kinh vân : Bình đẳng pháp giả, Phàm phu bất năng nhập, Thánh nhân bất năng hành. Bình đẳng pháp giả, duy hữu Đại Bồ tát, dữ chư Phật Như lai hành dã. Nhược kiến sinh dị ư tử, động dị ư tĩnh, giai danh bất bình đẳng. Bất kiến phiền não dị ư Niết bàn, thị danh bình đẳng. Hà dĩ cố ? Phiền não dữ Niết bàn, đồng thị nhất tính không cố.

Trong pháp bình đẳng không thấy rằng kẻ phàm phu khác với bậc Thánh. Kinh dạy rằng: “Pháp bình đẳng đó, người phàm tục không thể nhập vào, bậc Thánh nhân không thể thực hành. Pháp bình đẳng đó, chỉ có bậc Đại Bồ Tát và chư Phật Như Lai thực hành được.” Nếu thấy rằng sống khác với chết, động khác với tĩnh, đều gọi là không bình đẳng. Không thấy phiền não khác với Niết-bàn, đó gọi là Bình đẳng. Vì sao vậy? Vì phiền não với Niết-bàn cũng cùng một tánh Không.

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 16

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 16


是以 小乘人妄斷煩惱。妄入 涅槃。為涅槃所滯。菩薩知煩惱性空� �即不離空。故常在涅槃。

Thị dĩ Tiểu thừa nhân vọng đoạn phiền não, vọng nhập Niết bàn, vi Niết bàn sở trệ. Bồ tát tri phiền não tính Không, tức bất li không, cố thường tại Niết bàn.

Vì thế, hàng Tiểu thừa dứt phiền não, nhập Niết-bàn đều là hư vọng, nên bị vướng mắc nơi Niết-bàn. Bồ Tát biết tánh thật của phiền não là Không, liền chẳng lìa bỏ Không, nên thường trụ nơi Niết-bàn.

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 17

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 17


涅槃者。涅而不生。槃而不死。出離� �死。出般涅槃。心無去來。即入 涅槃。是知涅槃即是空心。諸佛入 涅槃者。為在無妄想處。菩薩入 道場者。即是無煩惱處。

Niết Bàn giả : Niết nhi bất sinh, Bàn nhi bất tử. Xuất li sinh tử, xuất ban Niết bàn. Tâm vô khứ lai, tức nhập Niết bàn. Thị tri Niết bàn tức thị không tâm. Chư Phật nhập Niết bàn giả, vi tại vô vọng tưởng xứ. Bồ tát nhập đạo trường giả, tức thị vô phiền não xứ.

Niết-bàn đó : Niết vốn không sinh, Bàn vốn không tử. Vượt thoát sinh tử gọi là vào Niết-bàn. Tâm không có chỗ đến đi, đó là Niết-bàn. Cho nên biết rằng Niết-bàn chính là Tâm Không. Chư Phật vào Niết-bàn, đó là nơi không vọng tưởng. Bồ Tát vào đạo trường, đó là nơi không phiền não.

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 18

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 18


空閑處者。即是無貪嗔癡也。貪為欲� �。嗔為色界。癡為無色界。若一 念心生。即入 三界。一 念心滅。即出三界。是知三界生滅。� �法有無。皆由一心。

Không nhàn xứ giả, tức thị vô Tham Sân Si dã. Tham vi Dục giới, Sân vi Sắc giới, Si vi Vô sắc giới . Nhược nhất niệm tâm sinh, tức nhập tam giới, nhất niệm tâm diệt, tức xuất tam giới, thị tri tam giới sinh diệt, vạn pháp hữu vô, giai do nhất tâm.

Nơi thanh nhàn tịch tĩnh tức là không có tham, sân, si. Tham là cõi Dục (Dục giới), sân là cõi Sắc (Sắc giới), si là cõi Vô sắc (Vô sắc giới). Nếu tâm khởi sinh một niệm, liền vào trong ba cõi. Một niệm trong tâm vừa dứt, liền ra khỏi ba cõi. Cho nên biết rằng ba cõi sinh diệt, muôn pháp có không đều chỉ do một tâm này.

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 19

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 19


凡言一 法者。似 破瓦石竹木無情之 物。若知心是假名。無有實體。即知� �家之 心亦是非有。亦是非無。何 以 故。凡夫一 向生心。名為有。小乘一 向滅心。名為無。

Phàm ngôn nhất pháp giả, tự phá ngoã thạch trúc mộc vô tình chi vật. Nhược tri tâm thị giả danh, vô hữu thật thể, tức tri tự gia chi tâm diệc thị phi hữu, diệc thị phi vô. Hà dĩ cố ? Phàm phu nhất hướng sinh tâm, danh vi hữu; Tiểu thừa nhất hướng diệt tâm, danh vi vô.

Nói chỉ một tâm này, tưởng như là phá vỡ hết muôn vật vô tình tre cây, ngói đá. Nhưng nếu biết rằng “tâm” cũng chỉ là một tên gọi giả tạo, không có thực thể, thì liền biết được cái tâm tự tịch tĩnh, cũng không phải Có, cũng chẳng phải Không. Vì sao vậy? Kẻ phàm tục thảy đều hướng đến sinh tâm nên gọi là Có. Hàng Tiểu thừa thảy đều hướng đến diệt tâm nên gọi là Không.

[Thanh Trúc]

Ngộ Tánh Luận

Câu 20

__________________________________________________ ______________________________________


Câu 20


菩薩與佛。未曾生心。未曾滅心。名� �非有非無心。非有非無心。此名為中� ��。是知持心學法。則 心法俱 迷。不持心學法。則 心法俱悟。凡迷者迷於悟。悟者悟於� �。

Bồ tát dữ Phật vị tằng sinh tâm, vị tằng diệt tâm, danh vi phi hữu phi vô tâm. Phi hữu phi vô tâm, thử danh vi trung đạo. Thị tri trì tâm học pháp, tắc tâm pháp câu mê. Bất trì tâm học pháp, tắc tâm pháp câu ngộ. Phàm mê giả mê ư ngộ, ngộ giả ngộ ư mê.

Chư Phật, Bồ Tát chưa từng sinh tâm, chưa từng diệt tâm, nên gọi là tâm chẳng có chẳng không. Tâm chẳng có chẳng không, đó gọi là trung đạo. Cho nên biết rằng, dùng tâm để học pháp thì tâm với pháp đều mê. Không dùng tâm để học pháp thì tâm với pháp đều ngộ. Mê đó là mê ở nơi ngộ. Ngộ đó là ngộ ở nơi mê.