Trích đăng Truyền Đăng Lục Quyển 5

[lavinhcuong]

Bài 81.

THIỀN SƯ BỔN TỊNH 本淨

(Tiếp theo)


Sư lại có kệ:

Đạo thể bổn vô tu,
Bất tu tự hợp đạo.
Nhược khởi tu đạo tâm,
Thử nhân bất hội đạo.
Khí khước nhất chơn tánh,
Khước nhập náo hạo hạo.
Hốt phùng tu đạo nhân,
Đệ nhất mạc hướng đạo.

道體本無修　　
不修自合道
若起修道心　　
此人不會道
棄却一真性　　
却入鬧浩浩
忽逢修道人　　
第一莫向道

Thể đạo vốn không tu,
Chẳng tu tự hợp đạo.
Nếu khởi tâm tu đạo,
Người đó không hội đạo.
Bỏ mất một tánh chơn,
Lại vào ồn bề bộn.
Chợt gặp người tu đạo,
Tốt nhất đừng nói đạo.
*
* *
Lại có thiền sư An hỏi:
- Đạo đã giả danh, Phật đã vọng lập, mười hai phần giáo cũng là để tiếp vật độ sanh. Tất cả là vọng, lấy gì là chơn?
Sư đáp:
- Vì có vọng nên đem chơn đối vọng. Suy cho cùng tánh của vọng vốn không, nên chơn có bao giờ có đâu? Thế nên biết chơn vọng đều là giả danh, hai việc đối đãi đều không thật thể, suy cho cùng cội gốc chúng thì tất cả đều không (rỗng không).
Hỏi:
- Đã nói tất cả là vọng, vọng cũng đồng chơn. Chơn vọng không khác, lại là vật gì?
Sư đáp:
- Nếu nói vật gì, vật gì cũng vọng. Kinh nói “Không tương tợ, không so sánh, bặt đường nói năng như chim bay trong hư không”.
An công thẹn mà phục, chẳng biết nên làm sao.
Sư lại có kệ:

Suy chơn chơn vô tướng,
Cùng vọng vọng vô hình.
Phản quán suy cùng tâm,
Tri tâm diệc giả danh.
Hội đạo diệc như thử,
Đáo đầu diệc chỉ ninh.


推真真無相　　
窮妄妄無形
返觀推窮心　　
知心亦假名
會道亦如此　　
到頭亦只寧

Xét chơn chơn vô tướng,
Tìm vọng vọng vô hình.
Ngó lại tâm mình xem,
Tâm ấy cũng giả danh.
Hội đạo cũng như vậy,
Xưa nay chỉ thế thôi.
*
* *
Lại có thiền sư Đạt Tánh hỏi:
- Thiền là chí vi chí diệu, chơn vọng cả hai đều mất, Phật đạo cả hai chẳng còn, tu hành tánh không danh tướng chẳng thật, thế giới như huyễn, tất cả đều giả danh. Đến lúc đạt kiến giải này, cũng đâu thể cắt đứt hai gốc thiện ác của chúng sanh?
Sư đáp:
- Hai gốc thiện ác đều nhân tâm mà có, tìm xét nếu có tâm thì hai gốc cũng thật, xét tâm đã không thì hai gốc nhân đâu mà lập? Kinh nói “Pháp thiện bất thiện từ tâm hóa sanh, nghiệp duyên thiện ác vốn không thật có”.
Sư lại có kệ:

Thiện ký tòng tâm sanh,
Ác khởi ly tâm hữu?
Thiện ác thị ngoại duyên,
Ư tâm thực bất hữu.
Xả ác tống hà xứ?
Thủ thiện linh thùy thủ?
Thương ta nhị kiến nhân,
Phan duyên lưỡng đầu tẩu.
Nhược ngộ bổn vô tâm,
Thủy hối tòng tiền cữu.


善既從心生　　
惡豈離心有
善惡是外緣　
於心實不有
捨惡送何處　　
取善令誰守
傷嗟二見人　　
攀緣兩頭走
若悟本無心　　
始悔從前咎

Thiện đã từ tâm sanh,
Ác há lìa tâm có?
Thiện ác là duyên ngoài,
Nơi tâm thật chẳng có.
Bỏ ác vứt đi đâu?
Lấy thiện bảo ai giữ?
Thương thay người nhị kiến,
Bám lấy hai đầu chạy.
Nếu biết tâm vốn không,
Mới hối chuyện đã làm.
*
* *
Lại có quan cận thần hỏi:
- Thân này từ đâu đến? Sau khi trăm tuổi lại về đâu?
Sư đáp:
- Như người lúc mộng từ đâu mà đến? Khi thức giấc từ đâu mà đi?
Quan nói:
- Lúc mộng không thể nói là không, thức rồi không thể nói có. Tuy có có không mà không có chỗ đến đi.
Sư nói:
- Thân bần đạo đây cũng như mộng.
Lại có kệ:

Thị sanh như tại mộng,
Mộng lý thật thị náo.
Hốt giác vạn sự hưu,
Hoàn đồng thụy thời ngộ.
Trí giả hội ngộ mộng,
Mê nhân tín mộng náo.
Hội mộng như lưỡng ban,
Nhất ngộ vô biệt ngộ.
Phú quý dữ bần tiện,
Cánh diệc vô biệt lộ.


視生如在夢　　
夢裏實是鬧
忽覺萬事休　　
還同睡時悟
智者會悟夢　　
迷人信夢鬧
會夢如兩般　　
一悟無別悟
富貴與貧賤　
更亦無別路

Cuộc đời như giấc mộng,
Trong mộng thật là ồn.
Chợt tỉnh muôn việc ngừng,
Lại đồng tỉnh giấc ngủ.
Người trí biết tỉnh mộng,
Kẻ mê tin mộng ồn.
Trong mộng không hai thứ,
Một ngộ, không ngộ khác.
Giàu sang và nghèo hèn,
Chung một đường không khác.

Năm Thượng Nguyên thứ hai (761 - Đường Túc Tông), ngày mùng 5 tháng 5 Sư quy tịch. Vua ban thụy hiệu Đại Hiểu Thiền Sư.