Thiền sư trung hoa tập hai

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Lương Giới

__________________________________________________ ______________________________________



Chánh trung thiên: Chánh vị thể có đủ thiên vị dụng sự tướng. Cái hay đủ là thể, cái bị đủ là dụng. Cho nên lấy cái thể hay đủ định làm quân vị (vị vua). Trong ngũ vị quân thần nó thuộc về vị quân. Người tu mới nhận được dụng đủ nơi thể, sự trong lý, là vị tu hành hữu vi. Về ngũ vị công huân nó thuộc vị thứ nhất. Phối hợp vị thứ của Đại thừa thì cùng vị Tam hiền trước thập địa tương đương.

Thiên trung chánh: Thiên vị dụng có đủ chánh vị thể. Nhân cái dụng hay đủ, định là Thần vị (vị tôi). Trong ngũ vị quân thần nó thuộc về thần vị. Trên phương diện tu hành mà luận, người tu nhận được lý đủ nơi sự, thể sẵn trong dụng, là vị liễu đạt được lý các pháp đều không, chỉ một chân như bình đẳng. Đứng về mặt Đại thừa là kiến đạo.

Chánh trung lai: Các pháp hữu vi như lý tùy duyên, như tánh duyên khởi. Là vị quân thị thần (vua xem tôi) vậy. Người tu nơi đây như lý tu sự, như tánh khởi hành, cùng với pháp thân Bồ-tát từ sơ địa đến thất địa tu hành còn dụng công, tương đương.

Thiên trung chí: Sự dụng toàn hợp nơi thể, trở về vô vi. Tức là vị thần hướng quân (tôi nhằm vào vua). Người tu đến đây trọn ngày tu mà lìa niệm tu, trọn đêm dụng mà chẳng thấy dụng công. Là tương đương với hàng Bồ-tát từ bát địa đến thập địa, trong vị tu đạo vô công dụng.

Kiêm Trung đáo: - Thể dụng đồng đến, sự lý cùng hành. Tức là vị quân thần hiệp (vua tôi hiệp) vậy. Là Phật quả tột cùng tối thượng.

Theo Tào Sơn giải: Chánh vị tức là không giới xưa nay không vật. Thiên vị là sắc giới có muôn hình tượng. Chánh Trung thiên, bỏ lý theo sự. Thiên Trung chánh, bỏ sự về lý. Kiêm đới, thần ứng hợp các duyên, không rơi vào các cõi, chẳng phải nhiễm, tịnh, chánh, thiên. Cho nên nói: Đại đạo hư huyền, chân tông vô trước. (Tào Sơn ngũ vị Quân Thần chỉ quyết)

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Lương Giới

__________________________________________________ ______________________________________



Sư thượng đường dạy chúng:

- Khi Hướng làm sao? Khi Phụng làm sao? Khi Công làm sao? Khi Cộng Công làm sao? Khi Công Công làm sao?

Có vị Tăng đứng ra hỏi:- Thế nào là Hướng?

Sư đáp:- Khi ăn cơm thì sao?

- Thế nào là Phụng?

- Khi trái thì sao?

- Thế nào là Công?

- Khi buông cuốc thì sao?

- Thế nào là Cộng Công?

- Chẳng được sắc.

- Thế nào là Công Công?

- Chẳng chung.

Sư nói tụng:

Hướng

Thánh chúa do lai pháp đế Nghiêu

Ngự nhân dĩ lễ khúc long yêu

Hữu thời náo thị đầu biên quá

Đáo xứ văn minh hạ thánh triều.

Phụng

Tịnh tẩy nùng trang vi a thùy

Tử qui thanh lý khuyến nhân qui

Bách hoa lạc tận đề vô tận

Cánh hướng loạn phong thâm xứ đề.

Công

Khô mộc hoa khai kiếp ngoại xuân

Đảo ky ngọc tượng sấn kỳ lân

Nhi kim cao ẩn thiên phong ngoại

Nguyệt kiểu phong thanh hảo nhật thần.

Cộng công

Chúng sanh chư Phật bất tương xâm,

Sơn tự cao hề thủy tự thâm

Vạn biệt thiên sai minh để sự

Chá cô đề xứ bách hoa tân.

Công Công

Đầu giác tài sanh dĩ bất kham

Nghĩ tâm cầu Phật hão tu tàm

Điều điều không kiếp vô nhân thức

Khẳng hướng nam tuần ngũ thập tam.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Lương Giới

__________________________________________________ ______________________________________



DỊCH:

Hướng

Thánh chúa từng dùng pháp đế Nghiêu

Kẻ hầu theo lễ khúc long yêu

Chợ ồn có lúc đi qua thẳng

Đến chỗ văn minh mừng thánh triều.

Phụng

Tắm sạch máu me đấy là ai?

Ngươi trong âm hưởng khuyến người về

Trăm hoa rụng hết, ca không bặt

Lại đến núi sâu hót mải mê.

Công

Hoa nở cây khô, xuân kiếp ngoại

Ngả lưng tượng ngọc, đuổi kỳ lân

Ngoài ngàn chót núi hôm nay ẩn

Trăng sáng gió lành buổi sáng tươi.

Cộng Công

Chúng sanh chư Phật nào lẫn xen

Núi tự cao chừ nước tự sâu

Ngàn sai muôn biệt sự quá rõ

Chá cô vừa hót trăm hoa cười.

Công Công

Đầu mới mọc sừng việc chẳng nên

Đem tâm cầu Phật thật hư hèn

Xa xôi không kiếp nào ai biết

Chịu hướng về nam năm mươi ba

*

Tuyết Phong (Nghĩa Tồn) bửa củi, bèn bó một bó củi ném trước mặt Sư. Sư hỏi:- Nặng nhiều ít?

Tuyết Phong thưa:- Người khắp trên mặt đất chung giở không nổi.

Sư hỏi:- Sao đem đến đây được?

Tuyết Phong đáp không được.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Lương Giới

__________________________________________________ ______________________________________



Có vị Tăng hỏi:

- "Luôn luôn siêng lau chùi" vì sao không được y bát? Chẳng biết người nào nên được?

Sư bảo:- Người không vào cửa được.

Tăng thưa:- Vả như người không vào cửa lại được hay không?

Sư bảo:

- Tuy nhiên như thế, chẳng được, chẳng cùng kia từ chối. Nói thẳng rằng "xưa nay không một vật", vẫn chưa nên được y bát kia. Ngươi hỏi người nào nên được, nơi đây nên có một chuyển ngữ, hãy nói có chuyển ngữ gì?

Tăng nói đến chín mươi sáu chuyển ngữ mà chưa khế hợp, một chuyển ngữ sau rốt mới khế hợp ý Sư. Sư bảo:

- Xà-lê sao không nói chuyển ngữ ấy trước?

Có vị Tăng hỏi:

- Bình thường Thầy dạy chúng con đi đường chim (điểu đạo), chưa biết thế nào là đường chim?

Sư bảo:- Chẳng gặp một người.

Tăng thưa:- Thế nào là đi?

Sư bảo:- Phải ngay dưới chân không việc khác.

Tăng thưa:- Như đi đường chim, phải là "bản lai diện mục" chăng?

Sư bảo:- Xà-lê nhân đâu mà điên đảo?

Tăng thưa:- Chỗ nào là con điên đảo?

Sư bảo:- Nếu không điên đảo vì sao lại nhận giặc làm con?

Tăng thưa:-Thế nào là bản lai diện mục?

Sư bảo:- Chẳng đi đường chim.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Lương Giới

__________________________________________________ ______________________________________



Ban đêm tham vấn mà không thắp đèn. Có vị Tăng ra thưa hỏi xong thối lui. Sư bảo thị giả thắp đèn và gọi vị Tăng vừa thưa hỏi đến. Vị Tăng ấy ra đến gần Sư, Sư bảo:

- Lấy hai ba lượng phấn đến cho Thượng tọa này.

Vị Tăng ấy phủi áo trở lui. Từ đây tỉnh giác bèn đem tất cả y và dụng cụ cho hết, thiết trai cúng dường.

Đến ba năm sau vị Tăng ấy đến từ giã Sư, Sư bảo:

- Đi vui vẻ!

Lúc đó, Tuyết Phong đứng hầu, hỏi Sư:

- Vị Tăng này từ giã bao lâu sẽ trở lại?

Sư bảo:

- Y chỉ biết một lần đi, mà không biết trở lại.

Vị Tăng ấy về nhà tăng đến chỗ để y bát, ngồi tịch. Tuyết Phong đến báo tin cho Sư. Sư bảo:

- Tuy nhiên như thế, so với lão tăng vẫn còn ba đời.

*

Sư thượng đường dạy chúng:

- Lại có người không đền đáp bốn ân ba cõi chăng?

Chúng đều không đáp, Sư lại bảo:

- Nếu chẳng thể nhận ý này, làm sao vượt khỏi hoạn trước sau. Hẳn phải tâm tâm chẳng chạm vật, bước bước không chỗ nơi, thường không gián đoạn mới được tương ưng. Cần phải nỗ lực, chớ nhàn rỗi qua ngày!

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Lương Giới

__________________________________________________ ______________________________________



Tào Sơn Bổn Tịch đến từ Sư, Sư bèn phó chúc:

- Ta ở chỗ Tiên sư Vân Nham thân được ấn chứng "Bảo cảnh tam-muội" là yếu chỉ cùng tột, nay phó chúc cho ngươi. Lời rằng:

Như thị chi pháp Phật Tổ mật phó

Nhữ kim đắc chí Nghi thiện bảo hộ.

Ngân uyển thạnh tuyết Minh nguyệt tàng lộ

Loại chi phất tề Hỗn tắc tri xứ.

Ý bất tại ngôn Lai cơ diệc phó

Động thành sào cựu Sai lạc cố trữ.

Bối xúc câu phi Như đại hỏa tụ

Đản hình văn thể Tức thuộc nhiễm ô.

Dạ bán chánh minh Thiên hiểu bất lộ

Vị vật tác tắc Dụng bạt chư khổ.

Tuy phi hữu vi Bất thị vô ngữ

Như lâm Bảo cảnh Hình ảnh tương đổ.

Nhữ bất thị cừ Cừ chánh thị nhữ

Như thế anh nhi Ngũ tướng hoàn cụ.

Bất khứ bất lai Bất khởi bất trụ

Bà bà hòa hòa Hữu cú vô cú.

Chung bất đắc vật Ngữ vị chánh cố

Trùng ly lục hào Thiên chánh hồi hỗ.

Điệp nhi vi tam Biến tận thành ngũ

Như trị thảo vị Như kim cang Sử.

Chánh trung diệu hiệp Sao xướng song cử.

Thông tông thông đổ Hiệp đới hiệp lộ

Thố nhiên tắc cát Bất khả phạm ngỗ.

Thiên chân nhi diệu Bất thuộc mê ngộ

Nhân duyên thời tiết Tịch nhiên chiêu trước.

Tế nhập vô gian Đại tuyệt phương sở

Hào hốt chi sai Bất ưng luật lữ.

Kim hữu đốn tiệm Duyên lập tông thú

Tông thú phân hỷ Tức thị qui củ.

Thông thông thú cực Chân thường lưu chú

Ngoại tịch trung diêu Hệ câu phục thử.

Tiên Thánh bi chi Vị pháp đàn độ

Tùy kỳ điên đảo Dĩ tri vi tố.

Điên đảo tưởng diệt Khẳng tâm tự hứa

Yếu hiệp cổ triệt Thỉnh quân tiền cổ.

Phật đạo thùy thành Thập kiếp quán thọ

Như hổ chi khuyết Như mã chi chú.

Dĩ hữu hạ liệt Bảo kỷ trân ngự

Dĩ hữu kinh dị Ly nô bạch cổ.

Nghệ dĩ xảo lực Xạ trúng bách bộ

Tiên phong tương trị Xảo lực hà dư.

Mộc nhân phương ca Thạch nữ khởi vũ

Phi tình thức đáo Ninh dung tư lự.

Thần phụng ư quân Tử thuận ư phụ

Bất thuận phi hiếu Bất phụng phi phụ.

Tiềm hành mật dụng Như ngu như lỗ

Đản năng tương tục Danh chủ trung chủ.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Lương Giới

__________________________________________________ ______________________________________



DỊCH:

Pháp như thế ấy Phật Tổ thầm trao

Nay ngươi được đó Nên khéo giữ gìn.

Chén bạc đựng tuyết Trăng sáng che cò

Loại đó chẳng đồng Lẫn thì biết chỗ.

Ý chẳng ở lời Cơ đến cũng đến

Động thành hang ổ Sai rơi đoái giữ.

Tránh chạm đều lỗi Như đống lửa lớn

Chỉ bày màu vẻ Liền thuộc nhiễm ô.

Nửa đêm sáng tỏ Trời sáng chẳng bày

Vì vật làm phép Dùng nhổ các khổ.

Tuy chẳng hữu vi Chẳng phải không nói

Như đến gương báu Hình bóng thấy nhau.

Ngươi chẳng phải y Y chính là ngươi

Như trẻ trong nôi Năm tướng đầy đủ.

Chẳng đi chẳng lại Chẳng dậy chẳng đứng

Tu oa! Tu oa! Có câu không câu

Trọn chẳng được vật Vì lời chưa rõ.

Lại lìa sáu hào Thiên chánh hồi hỗ

Chồng chất làm ba Biến khắp thành năm

Như vị cô trị Như sử Kim Cang.

Chánh trung khéo gộp Nhịp xướng đồng cử

Thông tông thông đồ Gộp hẹp gộp rộng

Yên lặng thì tốt Chẳng nên phạm nghịch.

Thiên chân mà diệu Chẳng thuộc mê ngộ

Thời tiết nhân duyên Lặng lẽ rành rõ.

Nhỏ vào chẳng hở Lớn tột chỗ nơi

Sai trong mảy may Chẳng hợp luật lữ.

Nay có đốn tiệm Duyên lập tông thú

Tông thú phân vậy Tức là qui củ

Tông không thú tột Chân thường trôi chảy.

Ngoài yên trong loạn Cột ngựa dẹp chuột

Thánh trước thương đó Vì làm pháp thí.

Tùy kia điên đảo Lấy nâu làm trắng

Tưởng điên đảo diệt Là tâm tự nhận.

Cốt hiệp vết xưa Xin xem xưa trước

Phật đạo sắp thành Mười kiếp quán cây.

Như hang của cọp Như trạm của ngựa

Do có thấp kém Bàn báu xe quí.

Do có sợ hãi Mèo nhà bò trắng

Nghề do sức kéo Trăm bước bắn trúng.

Tên nhọn sắp chạm Sức khéo làm gì?

Người gỗ vừa ca Gái đá đứng múa

Tình thứ? chẳng đến Đâu cho suy nghĩ.

Thần phụng nơi vua Con thuận nơi cha

Không thuận chẳng hiếu Không phụng chẳng phụ.

Làm thầm dụng kín Như ngu như ngốc

Chỉ hay tiếp nối Gọi "chủ trong chủ".