Trích đăng Truyền Đăng Lục Quyển 7

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Đại Nghĩa

__________________________________________________ _____________________________________



Sư lại nêu lời của vua Thuận Tông (805) hỏi thiền sư Thi Lợi: “Chúng sanh cả thế giới làm sao kiến tánh thành Phật được?”. Thi Lợi đáp: “Phật tánh cũng như trăng trong nước, thấy được mà không nắm bắt được”. Nhân đó, Sư nói với vua Hiến Tông.

- Tâm thấy, chẳng phải thấy Phật tánh. Như trăng trong nước làm sao nắm bắt?

Vua lại hỏi:

- Cái gì là Phật tánh?

Sư đáp:

- Chẳng ngoài cái hỏi của bệ hạ.

Vua thầm khế hợp chơn tông, càng thêm kính trọng.

Vào năm Nguyên Hòa thứ 13 (818), ngày mùng 7 tháng giêng Sư quy tịch. Thọ 74 tuổi. Sắc ban thụy hiệu Tuệ Giác Thiền Sư, tháp hiệu là Kiến Tánh.

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Đại Nghĩa

__________________________________________________ _____________________________________


sư hựu cử 。thuận tôn vấn thi lợi thiền
sư 。đại địa chúng sinh như hà đắc kiến tính thành phật 。thi lợi vân 。phật tính
do như thuỷ trung nguyệt 。khả kiến bất khả thủ 。nhân vị đế viết 。phật tính phi
kiến tâm kiến 。thuỷ trung nguyệt như hà anh thủ 。đế nãi vấn 。hà giả thị
phật tính 。sư đối viết 。bất li bệ hạ sở vấn 。đế mặc khế chân tôn ích
gia khâm trùng 。sư ư nguyên hòa thập tam niên chính nguyệt thất nhật quy tịch 。thọ
thất thập tứ 。sắc thụy tuệ giác thiền sư kiến tính chi đáp 。

-----------------------

師又舉。順宗問尸利 禪
師。大地眾生如何 得見性成佛。尸利 云 。佛性
猶如水中月。可見不可取。因謂帝曰� �佛性非
見心見。水中月如何 攖取。帝乃問。何 者是
佛性。師對曰。不離陛下所問。帝默� �真宗益
加 欽重。師於元 和十三年正月七日歸寂。壽
七十四。勅 諡慧覺禪師見性之 塔。

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tự Tại

__________________________________________________ _____________________________________

8. THIỀN SƯ TỰ TẠI

NÚI PHỤC NGƯU, Y KHUYẾT.

(Phía nam huyện Lạc Dương, Hà Nam)

Người Ngô Hưng, họ Lý. Ban đầu Sư nương thiền sư Quốc Nhất ở Kính Sơn, thọ giới cụ túc; sau tham kiến Đại Tịch (Mã Tổ) ở Nam Khang, phát minh tâm địa.

Nhân Đại Tịch sai sư đem thư đến Quốc sư Huệ Trung, Quốc sư hỏi:

- Mã Đại sư lấy gì dạy đồ chúng?

Đáp:

- Tức tâm tức Phật.

Quốc sư hỏi:

- Đó là lời nói gì?

Hồi lâu, Quốc sư lại hỏi:

- Ngoài cái đó, còn có lời dạy nào nữa?

Sư đáp:

- Phi tâm phi Phật, hoặc nói “Chẳng phải tâm, chẳng phải Phật, chẳng phải vật”.

Quốc sư nói:

- Còn chút ít so sánh.

Sư hỏi:

- Mã Đại sư thì như thế, chưa biết ở đây Hòa thượng dạy thế nào?

Quốc sư nói:

Tam điểm như lưu thủy,

Khúc tự ngải hòa liêm.

Dịch:

Ba điểm như nước chảy,

Cong tợ liềm cắt lúa.

*

Về sau Sư ẩn ở núi Phục Ngưu. Một hôm Sư dạy chúng:

- Tức tâm tức Phật, là câu không bệnh cầu bệnh; phi tâm phi Phật , là câu thuốc bệnh đối trị nhau.

Tăng hỏi:

- Thế nào là câu tiêu dao tự tại?

Sư đáp:

- Xưa nay truyền dưới núi Phục Ngưu.

Về sau Sư thị hiện nhập diệt ở chùa Khai Nguyên, Tùy Châu. Thọ 81 tuổi.

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tự Tại

__________________________________________________ _____________________________________


y quyết phục ngưu sơn tự tại thiền sư giả 。ngô hưng nhân dã 。tính lí thị 。
sơ y kính sơn quốc nhất thiền sư thụ cụ 。hậu ư nam khang kiến đại tịch
phát minh tâm địa 。nhân vi đại tịch tống thư ư trung quốc sư 。quốc sư vấn
viết 。mã đại sư dĩ hà kì đồ 。đối viết 。tức tâm tức phật 。quốc sư
viết 。thị thậm ma ngữ thoại 。lương cửu hựu vấn viết 。thử ngoại canh hữu thập
ma ngôn giáo 。sư viết 。phi tâm phi phật 。hoặc vân bất thị tâm bất thị phật 。
bất thị vật 。quốc sư viết 。do giác ta tử 。sư viết 。mã đại sư tức
nhẫm ma 。vị thẩm hòa thượng thử gian như hà 。quốc sư viết 。tam điểm như lưu
thuỷ 。khúc tự ngải hoà liêm 。sư hậu ẩn vu phục ngưu sơn 。nhất nhật vị chúng
viết 。tức tâm tức phật 。thị vô bệnh cầu bệnh cú 。phi tâm phi phật 。thị dược
bệnh đối trị cú 。tăng vấn 。như hà thị thoát sái để cú 。sư viết 。phục ngưu
sơn hạ cổ kim truyền 。sư hậu ư tùy châu khai nguyên tự kì diệt 。thọ bát
thập nhất 。

-----------------------

伊 闕伏牛山自在禪師者。吳興人也。姓� �氏。
初 依徑山國一 禪師受具 。後於南康見大寂
發明心地。因為大寂送書於忠國師。� �師問
曰。馬大師以 何 示徒。對曰。即心即佛。國師
曰。是甚麼語話。良久 又問曰。此外更有什
麼言教。師曰。非心非佛。或云 不是心不是佛。
不是物。國師曰。猶較些子。師曰。� �大師即
恁麼。未審和尚此間如何 。國師曰。三點如流
水。曲似 刈 禾鎌。師後隱于伏牛山。一 日謂眾
曰。即心即佛。是無病求病句。非心� �佛。是藥
病對治句。僧 問。如何 是脫灑底句。師曰。伏牛
山下古今傳。師後於隨州開元 寺示滅。壽八
十一 。

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________

8. THIỀN SƯ BẢO TÍCH
BÀN SƠN, U CHÂU.

Tăng hỏi:

- Thế nào là đạo?

Sư đáp:

- Xuất.

Tăng thưa:

- Học nhân chưa lãnh hội ý chỉ.

Sư nói:

- Khứ.

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________


u châu bàn sơn bảo tích thiền sư 。tăng vấn 。như hà thị đạo 。sư viết xuất 。
tăng viết 。học nhân vị lĩnh chỉ tại 。sư viết khứ 。

-------------------

幽州盤山寶積禪師。僧 問。如何 是道。師曰出。
僧 曰。學人未領旨在。師曰去。

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________



Sư thượng đường dạy chúng:

Nếu tâm vô sự thì muôn hình tượng bất sanh. Nơi ý máy huyền dứt tuyệt thì mảy trần sao lập?

Đạo vốn không hình thể, nhân đạo mà lập danh; đạo vốn vô danh, nhân danh mà lập được tên hiệu. Nếu nói tức tâm tức Phật, hiện thời chưa nhập huyền vi; nếu nói phi tâm phi Phật, là chỉ cái cực tắc còn lần theo dấu vết. Nhất lộ hướng thượng mà ngàn thánh chẳng truyền, học giả tìm hình như vượn bắt bóng; trong cái không của đại đạo còn có gì để trước sau? Trường không dứt tuyệt bờ mé cần gì để đo lường? Cái rỗng không đã như thế, lại nói gì về đạo?

Phàm tâm nguyệt cô đơn tròn sáng, bao hàm vạn tượng, ánh sáng chẳng chiếu cảnh mà cảnh cũng chẳng còn, sáng và cảnh cả hai đều mất thì lại là vật gì? Chư thiền đức, ví như ném kiếm lay động hư không, không luận đạt hay không đạt mà ở đây vầng không không vết kiếm và lưỡi kiếm không hao mòn. Tâm tâm nếu hay vô tri như thế thì toàn tâm là Phật, toàn Phật là người, người với Phật không khác mới là đạo.

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________


sư thượng đường kì chúng viết 。
tâm nhược vô sự vạn tượng bất sinh 。ý tuyệt huyền cơ tiêm trần hà lập 。đạo
bản vô thể nhân đạo nhi lập danh 。đạo bản vô danh nhân danh nhi đắc hiệu 。
nhược ngôn tức tâm tức phật 。kim thời vị nhập huyền vi 。nhược ngôn phi tâm phi
phật 。do thị chỉ tung chi cực tắc 。hướng thượng nhất lộ thiên thánh bất truyền 。học
giả lao hình như viên tróc ảnh 。phu đại đạo vô trung phục thùy tiên hậu 。trường
không tuyệt tế hà dụng xưng lượng 。không kí như tư đạo phục hà thuyết 。phu tâm
nguyệt cô viên quang thôn vạn tượng 。quang phi chiếu cảnh cảnh diệc phi tồn 。quang cảnh
câu vong phục thị hà vật 。thiền đức 。thí như trịch kiếm huy không 。mạc luận cập
chi bất cập 。tư nãi không luân vô tích kiếm nhận vô khuy 。nhược năng như thị
tâm tâm vô tri 。toàn tâm tức phật toàn phật tức nhân 。nhân phật vô dị thuỷ
vi đạo hĩ 。

-------------------

師上堂示眾曰。
心若無事 萬象不生。意絕玄機纖 塵何 立。道
本無體因道而立名。道本無名因名而� �號。
若言即心即佛。今時未入 玄微。若言非心非
佛。猶是指蹤之 極則 。向上一 路千聖不傳。學
者勞 形如猿捉影。夫大道無中復誰先後。� �
空絕際何 用稱量。空既如斯道復何 說。夫心
月孤圓光 吞萬象。光 非照境境亦非存。光 境
俱 亡復是何 物。禪德。譬如擲劍 揮空。莫論及
之 不及。斯乃空輪無迹劍 刃 無虧。若能如是
心心無知。全 心即佛全 佛即人。人佛無異始
為道矣。

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________



Chư thiền đức, nếu là người học đạo thì giống như đất đội hòn núi mà không biết núi trơ trọi và cao lớn, như đá ngậm ngọc mà không biết ngọc không có tì vết. Người như thế, gọi là xuất gia. Cho nên bậc Đạo sư nói “Pháp vốn không trở ngại tướng, tam tế cũng lại như vậy”. Người vô vi vô sự hãy còn cái nạn do cái xích bằng vàng, sở dĩ nguồn linh riêng sáng, đạo tuyệt đối vô sanh. Đại trí không phải sáng, chơn không không dấu vết, chơn như phàm thánh đều là lời trong mộng, Phật cùng niết bàn đều là lời nói tăng thêm.

Chư thiền đức, phải tự xem lại, không ai thay thế mình, tam giới không pháp thì cầu tâm chỗ nào? Tứ đại vốn không thì Phật nương đâu mà trụ? Cái tuyền cơ bất động vắng lặng vô ngôn, gặp mặt trình nhau, không còn việc chi khác.

Xin trân trọng !

[lavinhcuong]

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________


thiền đức 。khả trung học đạo 。tự địa kình sơn bất tri sơn chi
cô tuấn 。như thạch hàm ngọc bất tri ngọc chi vô hà 。nhược như thử giả thị
danh xuất gia 。cố đạo sư vân 。pháp bản bất tướng ngại 。tam tế diệc phục nhiên 。
vô vi vô sự nhân 。do thị kim toả nan 。sở dĩ linh nguyên độc diệu đạo
tuyệt vô sinh 。đại trí phi minh chân không vô tích 。chân như phàm thánh giai thị
mộng ngôn 。phật cập niết bàn tịnh vi tăng ngữ thiền đức 。thả tu tự khán vô
nhân thế đại 。tam giới vô pháp hà xứ cầu tâm 。tứ đại bản không phật y
hà trụ 。tuyền cơ bất động tịch nhĩ vô ngôn 。địch diện tướng trình canh vô dư
sự 。trân trùng 。

-------------------

禪德。可中學道。似 地擎山不知山之
孤峻。如石含玉不知玉之 無瑕。若如此者是
名出家。故導師云 。法本不相礙。三際亦復然。
無為無事 人。猶是金鎖難。所以 靈源獨耀道
絕無生。大智非明真空無迹。真如凡� �皆是
夢言。佛及涅槃並 為增語禪德。且須自看無
人替代 。三界無法何 處求心。四大本空佛依
何 住 。璿機不動 寂爾無言。覿面相呈更無餘
事 。珍重。