Những đoá hoa thiền

[cunconmocoi]

71. Ta chẳng vào địa ngục thì ai vào?

Có người hỏi Triệu Châu:
- Thiền sư mất rồi đi đâu?
- Làm lừa, làm ngựa.
- Sau đó thì sao?
- Ta vào địa ngục.
- Có thể nào một vị thánh tăng như sư phụ sa địa ngục?
- Chính ta là người đầu tiên đi vào!
- Một vị đại thiện tri thức sao vào địa ngục được?
- Nếu ta không vào thì làm sao gặp mà cứu con được?

Nếu chỉ cúng Phật ở chỗ thanh khiết, vậy ở nơi ô uế không có Phật sao? Phật không đâu không có: thiên đường dĩ nhiên là có Phật, nhưng địa ngục lại chẳng là nơi cần Phật hơn sao?

_____________

"Ngã bất nhập Địa ngục, thùy nhập ?"

[cunconmocoi]

72. Trên trời, dưới trời chỉ có ta là đáng tôn quý.

Theo truyền thuyết Phật giáo, đức Phật khi được sanh ra, liền bước đi bẩy bước, tay phải chỉ lên trời, tay trái chỉ xuống đất nói rằng: "Trên trời, dưới trời chỉ có ta là đáng tôn quý.”
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

Cái ta ở đây là chỉ tự tánh.

_____________

Thiện thượng Thiên hạ, duy ngã độc tôn.

[cunconmocoi]

73. Gà lạnh lên cây, vịt lạnh xuống nước.

Có ông tăng hỏi Ba Lăng:
- Tổ ý và giáo lý là cùng hay là khác?
- Gà lạnh lên cây, vịt lạnh xuống nước.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

Gà vịt đều tìm cách trốn lạnh, nhưng phương pháp thì khác.

___________


Thiền sư cố tình trả lời một câu "nhạt như nước ốc", lại bị soạn giả nêm muối vào.

[cunconmocoi]

74. Cầu đá Triệu Châu.

Có ông tăng hỏi Triệu Châu:
- Từng nghe tiếng Cầu Đá Triệu Châu, tới nơi nhìn mới thấy nguyên lai chỉ là cầu gỗ.
- Ngươi chỉ mới thấy cầu gỗ chứ chưa thấy Cầu đá Triệu Châu.
- Cầu đó như thế nào?
- Lừa, ngựa đều qua được.
(Cảnh Đức Truyền Đăng Lục)

----------

Cầu gỗ hữu hình, chỉ độ người một thời, cầu đá vô hình do lòng từ bi của bồ tát độ tất cả chúng sanh.
(Thái Chí Trung).

______________

Tào lao!

[cunconmocoi]

75. Bạch Cư Dị và Điểu Sào Thiền Sư.

Thiền sư Đạo Lâm trú trên cây tùng, do đó người đời gọi là Điểu Sào thiền sư. Một hôm thi sĩ Bạch Cư Dị hướng Đạo Lâm thỉnh giáo:
- Thế nào là đại ý Phật pháp?
- Không làm các điều ác, nguyện làm mọi điều lành.
Bạch Cư Dị nghe rồi bảo thiền sư rằng:
- Nói vậy thì đứa trẻ lên ba cũng biết.
- Tuy là đứa trẻ lên ba cũng biết, nhưng ông lão tám mươi cũng chưa làm được!

Chúng ta đều biết câu "biết khó, làm dễ" nhưng quên mất câu "biết dễ, làm khó"; làm được như thế phỏng được mấy người?

______________

Câu đáp cuối cùng "- Tuy là đứa trẻ lên ba cũng biết, nhưng ông lão tám mươi cũng chưa làm được!" cho ta thấy Điểu Sào chưa phải là "chim" (có thể bay), mà chỉ là con "gấu leo cây". (Hãy còn luẫn quẫn trong Nhân Thiên Thừa).

Với Nhất Thừa thì câu trả lời sẽ là :

_ Giáo điều có vẻ tầm thường này cũng chính là Giáo lý phi phi thường đó !

[cunconmocoi]

76. Tiếng mưa.

Cảnh Thanh hỏi:
- Có tiếng gì ngoài cửa?
Một ông tăng đáp:
- Tiếng mưa rơi!
- Chúng sanh điên đảo mê chạy theo vật.

Câu nói của Cảnh Thanh chỉ: chớ chạy theo ngoại vật, ngoại cảnh, ngoại duyên, ngoại trần.

______________

Cảnh Thanh hỏi:
- Có tiếng gì ngoài cửa?
- Sư phụ muốn là tiếng gì ?

[cunconmocoi]

77. Sừng trái, sừng phải.

Thường Quán hỏi một ông tăng:
- Ngươi thấy trâu không?
- Có thấy.
- Thấy sừng trái hay sừng phải?
Ông tăng không đáp được. Thường Quán nói:
- Thấy không phân phải, trái.

Trâu chỉ tự tánh, phải thấy cả con trâu chứ không thể chỉ thấy sừng trái hay sừng phải.

___________

- Ngươi thấy trâu không?
- Có thấy.
- Thấy sừng trái hay sừng phải?
- Nhiều chuyện !

[cunconmocoi]

78. Cây gậy hóa rồng.

Vân Môn cầm cây gậy hướng về các đệ tử, nói rằng:
- Cây gậy này biến thành rồng, nuốt cả càn khôn, sơn hà đại địa làm sao mà có đây?
(Bích Nham Lục)

---------------

Gậy chỉ tâm, rồng chỉ sự giác ngộ. Khi ngộ rồi thì thấy thân tâm và vũ trụ đều cùng một thể.
(Long Mãn)

__________

Lại một lời bình "vẽ rắn thêm chân"

[cunconmocoi]

79. Tuyết rơi về đâu?

Bàng cư sĩ đến bái phỏng Dược Sơn, lúc cáo từ Dược Sơn sai mười thiền khách tiễn ra cửa. Bàng cư sĩ chỉ tuyết trong không trung mà nói:
- Tuyết đẹp thay! Từng bông, từng bông rơi tới chỗ.
Lúc đó có một vị thiền khách tên là Tố Toàn hỏi rằng:
- Vậy sao! Rơi về đâu vậy?
Bàng cư sĩ bèn tát ông một cái. Tố Toàn hỏi:
- Sao lại ra tay đánh người?
- Ngươi như vậy mà cũng dám xưng là thiền khách, thiệt Diêm Vương cũng không dám cứu.
Tố Toàn hỏi:
- Vậy còn cư sĩ thì sao?
Cư sĩ lại tát Tố Toàn một cái nữa, nói rằng:
- Có mắt như mù, có lời như câm.

Tuyết Đậu bình rằng:
- Như quả là ta, thì khi Bàng cư sĩ hỏi, ta lấy một nắm tuyết ném vào người cư sĩ nói rằng:
- Rơi xuống chỗ này này!
(Bích Nham Lục)

----------------
Thiên hạ vạn vật chẳng kể to nhỏ, quý tiện đều có công dụng, chỗ đứng của nó.
(Thái Chí Trung)

______________

Thái Chí Trung đem lời của Khổng Lão mà bình Thiền thì khác nào "vẽ thêm râu vào cằm người đẹp".

[cunconmocoi]

80. Quan lớn ngốc.

Hai thiền sư Đại Ngu và Ngu Đường được một vị quan to mời đến tiếp kiến. Đến nơi, Ngu Đường nói với vị quan to rằng:
- Ngài vốn thông mẫn có thể học thiền được!
Đại Ngu mắng:
- Nói bậy! Tên quan ngốc này tuy có địa vị cao nhưng biết quái gì về thiền!
Kết quả, viên quan này xây tự viện cho Đại Ngu và theo ông học thiền.

Đại Ngu không bị ngoại cảnh mê hoặc, trong tâm không phân biệt thiện ác, nên tiếp cận với Thiền.

___________

Câu chuyện không hề có Thiền vị gì cả ! Chỉ là quan lại thì đã rành và ngán cái trò siễm nịnh "lên đến cổ". Những kẻ siểm nịnh thường là "cái thùng rổng".