Những đoá hoa thiền

[cunconmocoi]

439 Sọt tre.

- Trời mưa nhà dột rồi kìa! Mau mang vật gì lại hứng!
Có chú tiểu nghe sư phụ hô hoán vội mang một cái sọt tre lại. Một ông tăng nghĩ sọt tre không thể đựng nước bèn chạy đi tìm một cái chậu mang lại. Sư phụ bèn khen chú tiểu cơ phong linh mẫn.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

______________

[cunconmocoi]

440 Bài Kệ Của Tô Đông Pha.

Thi sĩ Tô Đông Pha (1030-1101) đi Lư Sơn chơi, tham kiến Thường Tổng hòa thượng ở Long Hưng Tự. Hai người bàn luận về Vô Tình thuyết pháp suốt đêm. Đến gần sáng Tô Đông Pha hoát nhiên khế ngộ bèn làm một bài kệ:

溪 聲 盡 是 廣 長 舌
Khê thanh tận thị quảng trường thiệt
山 色 無 非 清 淨 身
Sơn sắc vô phi thanh tịnh thân
夜 來 八 萬 四 千 偈
Dạ lai bát vạn tứ thiên hạt
他 日 如 何 舉 似 人
Tha nhật như hà cử tự nhân

Mầu sắc núi chính thân thanh tịnh
Tiếng suối reo, tướng lưỡi rộng dài
Đêm tham tám vạn bốn ngàn kệ
Ngày sau sao chỉ được cho người?
(Ngộ Không dịch)

Về sau Tuyết Đường (1062-1120) đọc bài kệ này cho rằng những chữ tận thị, vô phi, dạ lai tha nhật đều là dư thừa nên bỏ. Bài kệ trở thành:

Khê thanh quảng trường thiệt
Sơn sắc thanh tịnh thân
Bát vạn tứ thiên hạt
Như hà cử tự nhân.
Sắc núi thân thanh tịnh
Suối reo lưỡi rộng dài
Tám vạn bốn ngàn kệ
Làm sao chỉ cho người.

Bạch Ẩn (1685-1768) lại nói tướng lưỡi rộng dài, thanh tịnh thân cũng phải bỏ, chỉ cần tiếng suối reo và mầu sắc núi là đủ. Hòa Sơn lại còn tiến thêm một chút nữa, tiếng suối reo, mầu sắc núi cũng không cần, chỉ cần một tiếng "hừ".
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

[cunconmocoi]

441 Thân, tâm là một.

Có một lần Đại Huệ ngắm một bức tranh vẽ hài cốt dưới có đề hàng chữ:
- "Thây tại chỗ này, còn người ở đâu?
Mới hay, linh hồn chẳng ở túi da"

Bèn nói rằng:
- Đây đâu phải là Phật pháp mà là kiến giải của ngoại đạo!
Lập tức cầm bút lên viết:
"Cốt đâu, người đó.
Linh hồn túi da, túi da linh hồn".

(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

_____________

[cunconmocoi]

442 Đạt Ma đi Tây Thiên.

Tổ sư Đạt Ma thị tịch được ba năm. Tống Vân đi sứ Tây Vực trở về ngang qua ngọn Thông Lãnh thấy Đạt Ma tay cầm một chiếc dép. Tống Vân hỏi người đi đâu, tổ đáp đi về Tây Thiên. Tống Vân về nước đem chuyện này tâu lên vua. Ngụy đế sai quật mộ của Đạt Ma, chỉ thấy còn một chiếc dép ngoài ra không có gì cả.

(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

____________

[cunconmocoi]

443 Thiện tri thức.

Sơ thiền sư nói rằng:
- Bậc thiện tri thức là người đuổi trâu của nông phu, cướp cơm của kẻ đói.

(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

______________

[cunconmocoi]

444 Hàn Sơn và Xả Đắc.

Xả Đắc do Phong Can lượm từ núi về nuôi nên gọi là Xả Đắc. Một hôm, một ông tăng hỏi Xả Đắc tánh (họ) gì? Xả Đắc bỏ chổi đang quét xuống, khoanh tay mà đứng. Hàn Sơn nói:
- Trời xanh! Trời xanh!
Xả Đắc hỏi:
- Ngươi làm gì?
- Ngươi không thấy nhà bên Đông có người chết, nhà bên Tây có người khóc sao?
Hai người nhẩy múa, khóc cười mà đi. Về sau thứ sử Lư Khâu đến kiếm hai người, hai người bèn vào hang đá ẩn. Cửa hang bỗng nhiên khép lại, từ đó hai người sống chết thế nào thì không ai biết.

(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

_____________

[cunconmocoi]

445 Tọa Thiền.


Lục tổ nói:
- Ngộ đạo là do Tâm há tại ngồi sao? Kinh nói nếu thấy Như Lai hoặc ngồi hoặc nằm là vào đường tà. Tại sao vậy? Vì Như Lai không từ đâu lại, cũng không đi về đâu, chẳng sanh, chẳng diệt. Đó là Như Lai thanh tịnh thiền. Chư pháp không tịch đó là Như Lai thanh tịnh tọa. Cứu cánh khai ngộ không có biểu tướng, huống hồ là ngồi?

(Hương Thủy Hải)

_________________

[cunconmocoi]

446 Đức Sơn và thị giả.

Một hôm, thị giả của Đức Sơn hỏi thầy:
- Chư tổ và chư tiên đức đã mất, họ ra sao rồi?
- Ta không biết họ ở đâu!
- Con tưởng nhận được câu trả lời như ngựa phi, ngờ đâu chỉ như rùa bò!
Đức Sơn im lặng như chịu thua. Hôm sau, lúc tắm xong Đức Sơn vào phòng ngồi, thị giả dâng trà. Đức Sơn vỗ vai thị giả và hỏi:
- Công án ngươi hỏi hôm qua sao rồi?
- Hôm nay thiền phong của thầy đã khá hơn.
Đức Sơn vẫn giữ im lặng như chịu thua.

(Zen Koans)

________________

[cunconmocoi]

447 Ba Tư ăn hồ tiêu.

Một ông tăng hỏi Phúc Khê:
- Các duyên bên ngoài phân tán rồi trở về không, còn không thì trở về đâu?
- Hòa thượng!
- Dạ!
- Không ở đâu?
- Thỉnh thiền sư nói.
- Ba Tư ăn hồ tiêu.
(Thiền Cơ)

____________

[cunconmocoi]

448 Cưỡi trâu tìm trâu.

Đại An hỏi Bách Trượng:
- Đệ tử muốn nhận biết Phật, cái gì là Phật?
- Giống như cưỡi trâu tìm trâu.
- Nhận biết rồi thì sao?
- Giống như cưỡi trâu về nhà.
- Làm sao giữ được ngộ cảnh?
- Giống như trẻ trăn trâu, nắm lấy dây buộc không cho trâu ăn lúa ruộng người.
(Thiền Cơ)

______________